Nước Mỹ dường như tập trung nhiều vào giáo dục toán học. Tuy nhiên, chúng ta đang ở trong thời đại mà các nguồn dữ liệu mới khổng lồ hiện có sẵn trong các học viện, doanh nghiệp và chính phủ. Elliot Schrage, phó chủ tịch truyền thông của Facebook, lập luận rằng những đứa trẻ nên nghiên cứu các số liệu thống kê, bởi vì khả năng hiểu dữ liệu [sẽ] là kỹ năng mạnh nhất trong thế kỷ hai mươi mốt. Tôi cứ nói rằng công việc quyến rũ trong 10 năm tới sẽ là thống kê. Và tôi không đùa đâu. Tổ chức khoa học quốc gia báo cáo rằng tỷ lệ việc làm là cao nhất (99%) đối với các nhà toán học và tiến sĩ thống kê so với các lĩnh vực khoa học khác. Vì vậy, ngoài giáo dục toán học, có nên tập trung vào giáo dục thống kê?
Việc thiếu kiến thức định lượng ở Mỹ đã được ghi nhận khá nhiều. Xin đưa ra một ví dụ, vào năm 2003, chỉ một phần ba người trưởng thành ở Mỹ có thể giải thích một biểu đồ so sánh cơ bản về Đánh giá Quốc gia về Biết chữ ở Người trưởng thành. Trong nhiều so sánh quốc tế, bao gồm cả bảng xếp hạng số OECD 2013, người trưởng thành ở Mỹ đã ở gần giữa hoặc dưới cùng bảng xếp hạng. Bất chấp những xu hướng đáng tiếc này, giáo sư và là tác giả của Giáo dục Đại học, Andrew Hacker, người hiện đang viết một cuốn sách mới về số học, nói với tôi: Người dân có thể xử lý con số rất tốt nếu họ muốn, hãy nhìn vào cách họ xử lý số liệu thống kê bóng chày hoặc tự xây dựng các đội bóng tưởng tượng. Hoặc làm thế nào người mua hàng siêu thị tìm ra giỏ hàng chất lượng cao nhất với chi phí thấp nhất. Cộng với việc chơi các trò chơi số lưới đó. Có lẽ số lượng phụ thuộc vào bối cảnh.
Điều quan trọng là phải làm rõ rằng việc biết sử dụng con số định lượng, vì nó đã được đánh giá không giống với kiến thức thống kê, mặc dù có một số khía cạnh chồng chéo như khả năng diễn giải tóm tắt bằng số và hiển thị đồ họa của dữ liệu. Trên thực tế, bây giờ là thời điểm mà báo chí dữ liệu đang gia tăng thông qua các trang web mới như The Upshot, FiveThentyEight, và dĩ nhiên là Quartz. Nate Silver đã chỉ ra rằng: Hơn 80% người Mỹ trưởng thành dành ít nhất một chút thời gian cho tin tức mỗi ngày. Tuy nhiên, phần nào trong số 80% đó thực sự có thể hiểu dữ liệu và diễn giải một cách thích hợp khi báo chí dữ liệu ngày càng xuất hiện nhiều trong các bản tin của họ? Câu trả lời là, chúng tôi không thực sự biết.
Theo một báo cáo thống kê phác thảo sơ đồ giáo dục Pre-K đến 12 được Hiệp hội Thống kê Hoa Kỳ (ASA) tán thành, một học sinh tốt nghiệp trung học biết chữ sẽ biết cách giải thích dữ liệu trên tờ báo buổi sáng và sẽ hỏi đúng câu hỏi về tuyên bố thống kê. Reb Rebecca Nichols, Giám đốc Giáo dục của ASA, nói với tôi:
Tư duy và lý luận thống kê cần có thời gian để phát triển. Vì tư duy toán học được phát triển qua nhiều năm học bắt đầu từ những năm đầu, nên tư duy thống kê cũng vậy. Các tiêu chuẩn Common Core hiện tại đang được triển khai ở phần lớn các bang [Mỹ] không có nhiều nội dung thống kê ở các lớp đầu và sau đó một lượng lớn nội dung thống kê bắt đầu từ lớp 6 và lớp cuối trung học cơ sở. Bởi vì tư duy thống kê cần có thời gian để phát triển, tôi lo ngại rằng sẽ rất khó cho các giáo viên trung học dạy thống kê khi giải quyết một nhiệm vụ lớn là giới thiệu cho học sinh rất nhiều khái niệm thống kê trong những năm trung học cơ sở.
Cũng giống như tư duy toán học, có lẽ chúng ta nên đặt nền móng cho tư duy thống kê bắt đầu từ mẫu giáo, vì tất cả giáo dục đều được xây dựng theo thời gian. Nhà khoa học xã hội và nhà thống kê của Harvard, Gary King nói với tôi: mọi người nên tìm hiểu về “suy luận” (từ những dữ liệu thật bạn phải tìm hiểu về những sự kiện bạn không biết) vì đó là một phần quan trọng của cuộc sống và là cách quan trọng mà mọi người tìm hiểu nhiều hơn bất cứ ai có thể. Giáo dục về thống kê chỉ là một cách chính thức để làm điều đó, vì vậy nó có thể là một ý tưởng tốt. Ông nói thêm rằng dù ở một trường trung học hay tiểu học cụ thể có một giáo viên đã được đào tạo chính quy, đó là một câu hỏi khác.
Dưới đây là một số điểm chuẩn bắt đầu từ ASA (pdf) về ý nghĩa của việc được giáo dục thống kê. Học sinh nên tin và hiểu tại sao:
• Dữ liệu đánh bại giai thoại;
• tính biến thiên là tự nhiên, có thể dự đoán và định lượng được;
• lấy mẫu ngẫu nhiên cho phép kết quả khảo sát và thí nghiệm được mở rộng cho tổng thể từ đó mẫu được lấy;
• gán ngẫu nhiên trong các thí nghiệm so sánh cho phép rút ra kết luận nguyên nhân và kết quả;
• hiệp hội không phải là nhân quả;
• ý nghĩa thống kê không nhất thiết ngụ ý tầm quan trọng thực tế, đặc biệt đối với các nghiên cứu có cỡ mẫu lớn;
• không tìm thấy sự khác biệt hoặc mối quan hệ có ý nghĩa thống kê không có nghĩa là không có sự khác biệt hoặc không có mối quan hệ nào trong tổng thể, đặc biệt là đối với các nghiên cứu có cỡ mẫu nhỏ.
Một chương trình giảng dạy thống kê mẫu giáo, theo hướng dẫn của khung ASA, có thể giống như sau: Cho rằng trẻ em được bao quanh bởi dữ liệu, chẳng hạn như sở thích của học sinh (ví dụ như các loại nhạc yêu thích) và số đo (ví dụ: số lượng sách, chiều cao), có nhiều cơ hội cho các sinh viên trẻ được giới thiệu về “dữ liệu của Sense -cảm nhận rằng dữ liệu không chỉ là những con số. Thống kê thay đổi số thành thông tin”. Giáo viên có thể yêu cầu học sinh thu thập dữ liệu về các học sinh khác trong lớp và sau đó suy nghĩ về các câu hỏi để hỏi về sự thay đổi trong dữ liệu đó và bắt đầu gieo mầm suy nghĩ thống kê.
Những thách thức để thúc đẩy kiến thức thống kê rộng rãi trong dân số là rất nhiều. Có những nhà giáo dục ở tất cả các cấp độ, bao gồm cả những giáo viên giảng dạy trong tương lai, những người đang giảng dạy về thống kê mà không được trải qua bất kỳ khóa đào tạo thống kê chính thức nào. Ngoài ra, các chương trình chuẩn bị cho giáo viên thường không phù hợp để dạy kiến thức thống kê, và chất lượng của các đánh giá thống kê cần phải nhất quán và được cải thiện ở chỗ họ thường không kiểm tra sự hiểu biết khái niệm và lý luận thống kê, ông nói. Và cho rằng trong các so sánh quốc tế về khoa học và toán học, Mỹ đang ở giữa bảng xếp hạng hoặc thấp hơn, đó là rắc rối cho kiến thức thống kê. Cùng với kiến thức định lượng và khoa học, cần thiết cho tất cả các lĩnh vực STEM, những kỹ năng này có khả năng được liên kết. Các quốc gia khác có thể đã chuẩn bị lực lượng lao động trong tương lai với năng lực cơ bản tốt hơn Mỹ. Thật không may, chúng tôi không biết phần nào của dân số trưởng thành Mỹ biết “chữ” theo thống kê theo tiêu chuẩn ASA. Nhưng chúng tôi biết rằng phát triển kiến thức thống kê cần có thời gian và nó quan trọng hơn bao giờ hết hôm nay và trong tương lai. Đây là lý do tại sao chúng ta phải bắt đầu dạy nó càng sớm càng tốt.
HL (lược dịch)
Nguồn: https://qz.com/245311/the-case-for-starting-statistics-education-in-kindergarden/