Bộ dữ liệu mới do tiiii và Ngân hàng thế giới phát triển cung cấp bức tranh toàn cầu toàn diện đầu tiên về vận tải hỗ trợ thương mại, bao gồm các chi phí liên quan đến việc vận chuyển các sản phẩm khác nhau giữa các nền kinh tế. Ra mắt lần đầu tại Diễn đàn chuỗi cung ứng toàn cầu, bộ dữ liệu mới dựa trên dữ liệu quốc gia chính thức có sẵn thông qua UN Comtrade. Bộ dữ liệu bao gồm giá trị và khối lượng thương mại hàng hóa, cùng với chi phí và công việc vận chuyển cần thiết cho mỗi chuyến hàng giữa hơn 170 nền kinh tế từ năm 2016 đến năm 2021.
Dữ liệu được chia nhỏ theo nhóm hàng hóa và phương thức vận tải, cung cấp một bộ chỉ tiêu chuyển hóa như giá cước vận chuyển và cường độ chi phí vận chuyển theo giá trị và khối lượng. Đây là lần đầu tiên dữ liệu thương mại được ghép nối không chỉ theo quốc gia và hàng hóa mà còn theo phương thức vận tải, cung cấp những hiểu biết mới về chi phí vận chuyển và nỗ lực mà các quốc gia khác nhau yêu cầu đối với hoạt động xuất nhập khẩu của họ.
Về cơ bản, bộ dữ liệu này tiết lộ chi phí vận chuyển hàng hóa giữa các quốc gia, chẳng hạn như vận chuyển quặng sắt từ Brazil sang Trung Quốc, đồ điện tử từ Trung Quốc sang Đức hoặc ô tô từ Đức đến Brazil. Jan Hoffmann, người đứng đầu chi nhánh hậu cần thương mại của Liên hợp quốc, nhấn mạnh tầm quan trọng của dữ liệu này trong việc tìm hiểu động lực thương mại toàn cầu. “Điều này rất quan trọng đối với các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp vì nó nêu bật chi phí hậu cần thương mại và giúp các nhà nghiên cứu xác định các lĩnh vực cần cải thiện hiệu quả”.
Có sẵn trực tuyến thông qua cổng thống kê UNCTAD của UN Trade and Development, bộ dữ liệu cho phép người dùng trên toàn thế giới duyệt, tải xuống các bản trích xuất và tệp hàng loạt phù hợp, đồng thời tích hợp dữ liệu vào thuật toán của họ thông qua API mà không mất phí.
Các nước đang phát triển nỗ lực gấp đôi trong việc vận tải
Một chỉ tiêu quan trọng có thể được lấy từ tập dữ liệu là công việc vận chuyển mà các quốc gia khác nhau yêu cầu đối với hoạt động xuất nhập khẩu của họ, dù bằng đường bộ, đường hàng không hay đường biển. Onno Hoffmeister, nhà thống kê thương mại và phát triển của Liên hợp quốc, giải thích: “Về cơ bản, công việc vận tải là thước đo nỗ lực. Nó được tính bằng cách nhân trọng lượng của hàng hóa với khoảng cách chúng cần vận chuyển. Điều đáng chú ý là các nền kinh tế đang phát triển phải thực hiện công việc vận tải gấp đôi so với các nước phát triển để vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển trên mỗi đô la thương mại hàng hải.
Nguồn UNCTADstat
Nỗ lực cao hơn một phần là do khoảng cách mà hàng hóa phải di chuyển ở nhiều nước đang phát triển là xa hơn, đặc biệt là ở các nền kinh tế không giáp biển và các quốc đảo nhỏ, nơi ở xa thị trường toàn cầu hơn. Điều này cũng một phần là do trọng lượng trung bình trên mỗi đô la của hàng hóa mà các nước đang phát triển buôn bán cao hơn, nhiều trong số đó là những mặt hàng có giá trị thấp như nguyên liệu thô. Ông Hoffmeister nói: “Điều thú vị là điều này có tác động đến khí hậu vì năng lượng cần thiết để thúc đẩy thương mại xuất hiện ở dạng nhiên liệu và việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch cuối cùng sẽ dẫn đến phát thải carbon”.
Các hòn đảo nhỏ trả nhiều tiền nhất
Một cái nhìn sâu sắc có giá trị khác từ tập dữ liệu là chi phí mỗi tấn để các quốc gia vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu của họ. Bằng cách kiểm tra chi phí vận chuyển hàng hóa và bảo hiểm trên mỗi tấn hàng hóa vận chuyển bằng đường biển, dữ liệu cho thấy các nước đang phát triển phải trả nhiều tiền hơn cho vận tải hàng hải so với các nền kinh tế phát triển. Trong số này, các Quốc đảo nhỏ đang phát triển (SIDS) phải chịu chi phí cao nhất.
Nguồn UNCTADstat
Ông Hoffmann nói: “Dữ liệu này nêu bật những thách thức đặc biệt mà các quốc đảo nhỏ đang phát triển phải đối mặt”. “Sự cô lập về mặt địa lý, mất cân bằng thương mại và quy mô phi kinh tế dẫn đến chi phí vận chuyển cao hơn. Điều này cũng được nhấn mạnh trong tuyên bố của các bộ trưởng SIDS tại Diễn đàn chuỗi cung ứng toàn cầu vào tuần trước.”
Phòng thống kê của cơ quan thương mại và phát triển Liên hợp quốc sẽ thường xuyên cập nhật và phát triển thêm bộ dữ liệu để cung cấp những hiểu biết sâu sắc liên tục về động lực vận tải và thương mại toàn cầu.
Phạm Hạnh (dịch)
Nguồn: https://unctad.org/news/new-global-dataset-reveals-hidden-costs-international-trade-and-transport