Chiều ngày 28/11/2022, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê (TCTK) đã tổ chức Hội thảo công bố Báo cáo Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam. Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến và Giám đốc Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) Việt Nam bà Ingrid Christensen đồng chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo, chuyên viên các Vụ liên quan thuộc cơ quan TCTK; đại diện Ban kinh tế Trung ương; đại diện Viện chiến lược phát triển Kinh tế Việt Nam; đại diện Bảo hiểm Xã hội Việt Nam và một số cơ quan báo chí. Buổi hội thảo được kết nối trực tuyến với một số Cục thống kê thuộc TCTK và Văn phòng ILO tại Băng Cốc, Thái Lan.
Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến cho biết, lực lượng lao động có việc làm phi chính thức đang ngày càng được quan tâm trong các nghiên cứu cũng như báo cáo trên thế giới trong những năm gần đây. Đối với một quốc gia đang phát triển và dân số đông thì lao động việc làm phi chính thức là một phần không thể thiếu, góp phần quan trọng trong quá trình giải quyết việc làm và tạo thu nhập cho người lao động và tạo đà tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, việc làm phi chính thức có tác động tiêu cực đến an toàn, sức khoẻ của người lao động nhưng đôi khi người lao động vẫn phải làm công việc không được đóng bảo hiểm xã hội, không có hợp đồng lao động, dễ tổn thương trước những thay đổi bất lợi của nền kinh tế xã hội, nhưng không có sự lựa chọn khác để đảm bảo cuộc sống mưu sinh. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 kéo dài từ năm 2019 đến thời điểm hiện tại là khó khăn cho khu vực yếu kém này, là thách thức trong việc giải quyết bài toán việc làm cho người lao động ở Việt Nam.
Mong muốn có được bức tranh tổng quan về thực trạng lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam, Tổng cục Thống kê với sự hỗ trợ kỹ thuật của văn phòng ILO Việt Nam biên soạn báo cáo: “Tổng quan lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam”. Trên cơ sở thông tin được thu thập từ điều tra lao động việc làm hằng năm, báo cáo đi sâu phân tích một số đặc trưng cơ bản của lao động và việc làm phi chính thức ở Việt Nam. Báo cáo cũng đã đánh giá các yếu tố tác động đến tình trạng việc làm phi chính thức của lao động và trình bày một số kiến nghị nhằm cải thiện chất lượng lao động hiện nay, góp phần đảm bảo việc làm tử tế hơn cho người lao động.
Bà Ingrid Christensen, Giám đốc văn phòng ILO tại Việt Nam phát biểu tại Hội thảo
Phát biểu tại Hội thảo, Bà Ingrid Christensen, Giám đốc văn phòng ILO tại Việt Nam bày tỏ sự vui mừng khi được có mặt cùng với các đại biểu trong hội thảo công bố Báo cáo Tổng quan về Lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam. Đồng thời, chúc mừng Tổng cục Thống kê đã có những nỗ lực tuyệt vời trong thời gian thu thập thông tin để hoàn thành Báo cáo kể từ Báo cáo đầu tiên năm 2017. Theo bà Ingrid Christensen, kể từ khi đổi mới kinh tế trong khoảng 30 năm, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong xóa đói giảm nghèo, đảm bảo được chất lượng việc làm đặc biệt là việc làm bền vững. Vấn đề tạo điều kiện chuyển dịch từ khu vực phi chính thức sang chính thức không chỉ là thách thức với Việt Nam mà còn là thách thức chung của cả thế giới với 50% lao động việc làm phi chính thức, đây cũng là mối quan tâm chung của khu vực ASEAN. Giải pháp để chuyển dịch cần được bắt đầu với việc nhận diện được các vấn đề, cần phải hiểu được lao động phi chính thức là gì, thách thức khi chuyển đổi sang khu vực chính thức và xây dựng các công cụ giải quyết thách thức này. Những phát hiện sẽ là minh chứng cần thiết cho các nhà hoạch định chính sách để có được giải pháp kịp thời cho các đối sách về lao động, lao động giới, và độ tuổi. Tổng cục Thống kê đã có ấn phẩm về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam để có cái nhìn tổng quát về lao động việc làm trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Bà Ingrid Christensen hy vọng rằng, sau khi hoàn thành bản Báo cáo bằng tiếng Anh sẽ nhất quán với Bản Báo cáo bằng tiếng Việt để công chúng có thể tiếp cận quá trình phổ biến thông tin.
Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đã được lắng nghe chuyên gia kinh tế ILO văn phòng Băng Cốc và Thái Lan trình bày khái quát về một số khái niệm cùng những tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến Lao động phi chính thức. Cùng với đo, đưa ra những so sánh về xu hướng thống kê tại khu vực với quốc tế. Đại diện Vụ Thống kê dân số và Lao động (TCTK) đã trình bày về Kết quả nghiên cứu Báo cáo lao động có việc làm phi chính thức bao gồm 04 chương và những phát hiện chính từ số liệu của Báo cáo. Ông Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam đã trình bày nội dung Lao động phi chính thức tại Việt Nam “từ số liệu đến chính sách”. Đại diện Viên Nghiên cứu Kinh tế Xã Hội Đà Nẵng tham gia bằng hình thức trực tuyến và phát biểu về Góc nhìn từ một địa phương “Câu chuyện lao động phi chính thức ở Đà Nẵng”. Các đại biểu tham dự Hội thảo đã tích cực thảo luận về các nội dung xoay quanh Báo cáo và các vấn đề liên quan như: Số liệu các địa phương được đưa ra trong báo cáo; sự dịch chuyển công việc theo lứa tuổi và theo khu vực phi chính thức và chính thức; xu hướng dịch chuyển lao động…
Toàn cảnh Hội thảo
Kết thúc Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến bày tỏ cảm ơn ILO đã hỗ trợ TCTK thực hiện báo cáo, đồng thời cảm ơn những ý kiến đóng góp của các bộ, ngành trong quá trình thực hiện Báo cáo. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến tổng hợp lại những ý kiến của đại biểu tham dự Hội thảo, tiếp thu các ý kiến để thực hiện tốt hơn trong tương lai. Từ đó, xây dựng các giải pháp, chính sách để lao động phi chính thức chuyển dịch thành lao động chính thức. TCTK sẽ hoàn thiện báo cáo bằng tiếng Việt và tiếng Anh để công bố trên trang thông tin điện tử vào ngày mùng 06/01/2023 tại kì họp báo Lao động Việt Nam./.