Hôm nay, ngày 16/8/2023, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê phố hợp với Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) đồng tổ chức Hội thảo quốc tế về quản lý hệ sinh thái dữ liệu, quản trị và giám hộ dữ liệu. Hội thảo tập hợp các chuyên gia về dữ liệu và thống kê trong nước và quốc tế nhằm chia sẻ kinh nghiệm nghiên cứu khả thi và thực hiện các ứng dụng hiệu quả, từ đó nâng cao giá trị dữ liệu và tăng cường hiểu biết về hệ sinh thái dữ liệu cho các cơ quan quản lý dữ liệu của các bộ, ngành và các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam. Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê (TCTK) Nguyễn Thị Hương và Ông Rémi Nono Womdim, Trưởng Đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) và Phụ trách tạm thời Văn phòng UNFPA tại Việt Nam đồng chủ trì Hội thảo.
Tham dự trực tiếp tại Hội thảo có các Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê: Nguyễn Thanh Dương, Nguyễn Trung Tiến, Lê Trung Hiếu; Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tổng cục; đại diện lãnh đạo của UNFPA tại Việt Nam; đại diện Văn phòng Chính phủ, các bộ ngành; đại diện một số tổ chức quốc tế và các diễn giả quốc tế đến từ cơ quan thống kê, trường đại học của một số quốc gia và đông đảo cơ quan thông tấn báo chí. Đại diện lãnh đạo, công chức của 63 Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham dự thông qua kết nối trực tuyến.
Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương phát biểu khai mạc Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho biết, Chính phủ Việt Nam đã xác định về vai trò quan trọng của dữ liệu trong công tác quản lý, chỉ đạo điều hành và xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng; thống nhất với quan điểm của Liên hợp quốc về “Dữ liệu tốt hơn, cuộc sống tốt hơn”. Ngay từ năm đầu tiên của thập kỷ này, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các văn bản quy định và hướng dẫn xây dựng hệ thống dữ liệu, thực hiện chuyển đổi số như Nghị định số 47/2020/NĐ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ về Quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu số của cơ quan nhà nước; Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Theo quy định của Luật Thống kê tại Việt Nam cũng như kinh nghiệm của nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới, sự tham gia và vai trò của cơ quan thống kê quốc gia trong quản trị và giám hộ dữ liệu đóng vai trò quan trọng, giúp nâng cao chất lượng của dữ liệu và thống nhất sử dụng nguồn dữ liệu quốc gia trong thực hiện các nhiệm vụ của cơ quan nhà nước tại các cấp. Việc khai thác và sử dụng dữ liệu hành chính trong sản xuất thông tin thống kê đã và đang trở thành xu hướng trong công tác thống kê của nhiều nước trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Tuy vậy, sử dụng dữ liệu hành chính trong công tác thống kê hiện nay còn gặp một số khó khăn, thách thức như: Nguồn dữ liệu hành chính được thiết lập ban đầu phục vụ chính cho công tác quản lý, điều hành của Bộ, ngành chứ không phải cho mục đích thống kê, do vậy để khai thác và sử dụng trong công tác thống kê cần có thời gian nghiên cứu, tìm hiểu và tiếp tục hoàn thiện các dữ liệu hành chính để phục vụ sử dụng đa mục tiêu; nhiều Bộ, ngành chưa triển khai đồng bộ các cơ sở dữ liệu, chưa sẵn sàng kết nối thông tin với cơ quan thống kê.
Với vai trò là cơ quan điều phối hoạt động thống kê, tổ chức hoạt động thống kê, Tổng cục Thống kê đang tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành trong hướng dẫn thực hiện các quy trình chuyên môn, nghiệp vụ thống kê; xây dựng hệ thống dữ liệu thống kê quốc gia từ các nguồn thông tin điều tra, tổng điều tra thống kê, cơ sở dữ liệu hành chính và các chế độ báo cáo thống kê cho hoạt động thống kê quốc gia nói chung và chia sẻ dùng chung giữa các cơ quan nhà nước; đặc biệt, xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê quốc gia dựa nhiều hơn vào các dữ liệu hành chính sẵn có từ các cơ quan nhà nước. Để làm được điều này, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh, chỉ riêng ngành Thống kê là không đủ, cần sự chung tay từ tất cả các cấp chính quyền trung ương, địa phương, các bộ ngành.
Toàn cảnh Hội thảo
Phát biểu chào mừng hội thảo, Ông Rémi Nono womdim – Trưởng đại diện FAO và phụ trách tạm thời UNFPA tại Việt Nam cũng cho rằng, Việt Nam đang trong quá trình chuyển mình nhanh chóng để tăng trưởng kinh tế-xã hội; đang trong quá trình nỗ lực thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021-2030, Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn 2021-2025, và Kế hoạch hành động quốc gia vì sự phát triển bền vững đến năm 2030. Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, Việt Nam cần có số liệu thống kê đáng tin cậy và chất lượng, vừa làm cơ sở cho việc hoạch định chính sách, vừa là yếu tố căn bản để xây dựng, thực hiện triển khai, giám sát và đánh giá tiến trình đạt được các mục tiêu kinh tế- xã hội và các mục tiêu phát triển bền vững.
Ông Resmi Nono womdim – Trưởng đại diện FAO và phụ trách tạm thời UNFPA tại Việt Nam phát biểu chào mừng Hội thảo
Trong những năm vừa qua, Ông đánh giá cao nỗ lực cung cấp dữ liệu và thống kê quốc gia của Tổng cục Thống kê Việt Nam và các Bộ, ngành. Tuy nhiên, hiện vẫn còn thiếu các dữ liệu phân tách, đặc biệt là theo các nhóm dân tộc thiểu số và theo độ tuổi, để hỗ trợ việc hoạch định chính sách dựa trên bằng chứng nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến bất bình đẳng. Hơn nữa, việc sử dụng các dữ liệu thống kê hành chính, ví dụ như đăng ký, thống kê hộ tịch và dữ liệu lớn vẫn còn rất hạn chế. Trong khi đó, vẫn còn thiếu những phân tích sâu về các vấn đề dân số thông qua các nguồn dữ liệu khác nhau như tổng điều tra, các điều tra dựa trên dân số, dữ liệu hành chính, các dữ liệu không chính thống và dữ liệu lớn để có thể hiểu sâu hơn những nhân tố ảnh hưởng và quyết định tới các biến động dân số. Hơn nữa, việc chia sẻ các dữ liệu giữa các bộ, ngành và giữa các bên có liên quan ngoài chính phủ vẫn còn hạn chế do vẫn còn thiếu các quy định, quy chế cụ thể về chia sẻ và trao đổi dữ liệu.
Ông Resmi Nono Womdim nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có các dữ liệu dân số chất lượng cao tại Chương trình Nghị sự 2030. Dữ liệu có chất lượng, đáng tin cậy và nhất quán có thể là một yếu tố quan trọng để UNFPA thực hiện được cam kết không để ai bị bỏ lại phía sau, cần tính đến từng người để tiếp cận tới tất cả mọi người, kể cả những người bị thiệt thòi nhất.
Tại Hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế đến từ Ủy ban Kinh tế và Xã hội khu vực châu Á và Thái Bình Dương, Văn phòng khu vực châu Á-Thái Bình Dương của UNFPA, Đan Mạch, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Thái Lan giới thiệu những kiến thức khái quát và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn của mỗi quốc gia liên quan đến chủ đề của Hội thảo. Các chuyên gia đặc biệt nhấn mạnh đến những vấn đề như số hóa, sử dụng nguồn dữ liệu hành chính, dữ liệu lớn (Big Data) và cơ chế chia sẻ các dữ liệu hành chính giữa các cơ quan sở hữu dữ liệu quốc gia và giữa các bộ, ngành. Đại biểu tham dự hội nghị thảo luận những thách thức trong quản trị và giám hộ dữ liệu và xu hướng trong tương lai./.
Các đại biểu tham dự chụp ảnh lưu niệm