Sáng ngày 11/12/2020, tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê -TCTK) đã tổ chức hội nghị trực tiếp và trực tuyến toàn quốc tổng kết 5 năm thực hiện Đề án đổi mới quy trình biên soạn số liệu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư ủy quyền chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị trực tiếp có Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến; đại diện lãnh đạo, chuyên viên Văn phòng Chính phủ, ban Kinh tế Trung ương, các ủy ban của Quốc hội; các bộ, ngành; lãnh đạo và chuyên viên chính của các đơn vị thuộc cơ quan TCTK; các cơ quan thống tấn báo chí tại Việt Nam. Tham dự trực tuyến có đại diện lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, lãnh đạo và chuyên viên các sở, ban, ngành địa phương và các Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tại 63 điểm cầu.
Khai mạc Hội nghị, Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh, tổng sản phẩm trong nước (GDP) và tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (GRDP) là các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô quan trọng, là chỉ tiêu tổng hợp cơ bản của Hệ thống Tài khoản quốc gia, phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, quy mô và tốc độ phát triển của toàn bộ nền kinh tế và từng địa phương, phản ánh chất lượng tăng trưởng của từng ngành, địa phương và cả nước. Chỉ tiêu GDP và GRDP đã được triển khai biên soạn kể từ năm 1993 theo Quyết định số 183/TTg ngày 25/12/1992 của Thủ tướng Chính phủ thay cho Hệ thống bảng cân đối vật chất (MPS). Sau hơn 20 năm thực hiện, tuy đã tuân thủ tối đa các hướng dẫn của Hệ thống tài khoản quốc gia năm 1993 (SNA 1993) nhưng quy trình phân công và phân cấp biên soạn số liệu GDP, GRDP giữa trung ương và địa phương đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, đặc biệt là sự chênh lệch số liệu giữa Trung ương và địa phương có biểu hiện gia tăng.
Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương cho biết, nhờ có sự phối hợp, quan tâm của các bộ, ban, ngành từ Trung ương đến địa phương cũng như sự cố gắng nỗ lực của những người làm công tác thống kê, sau 5 năm thực hiện Quyết định 715/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (2015-2020) đã đạt được những thành công nhất định. Quy mô GDP và GRDP đã được xem xét rà soát, đánh giá lại nhằm phản ánh đầy đủ hơn về phạm vi và kịp thời cập nhật những biến động kinh tế trên địa bàn tỉnh, thành phố trên cơ sở nguồn thông tin, công cụ biên soạn ngày càng được hoàn thiện hơn. Bên cạnh đó, năng lực, trình độ lý luận và kinh nghiệm thực tiễn của đội ngũ công chức thống kê tiếp tục được nâng cao; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thống kê được chú trọng phát triển; đặc biệt việc triển khai tính toán GRDP cho các tỉnh thành phố tập trung tại Tổng cục Thống kê định kỳ 6 tháng và năm đã góp phần nâng cao chất lượng số liệu thống kê hiện nay: Chênh lệch số liệu GDP và GRDP đã dần được kiểm soát và xử lý, khoảng cách chênh lệch ngày càng thu hẹp; số liệu GRDP đã phản ánh đầy đủ hơn, chính xác hơn thực trạng và xu hướng phát triển kinh tế – xã hội của các địa phương và nhận được sự đồng thuận cao của các cấp lãnh đạo trung ương và địa phương, của người dùng tin.
Tổng cục trưởng TCTK, TS. Nguyễn Thị Hương phát biểu khai mạc Hội nghị
Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự đã nghe báo cáo 5 năm thực hiện Đề án đổi mới quy trình biên soạn chỉ tiêu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Theo đó, quy trình biên soạn và công bố GRDP tập trung tại TCTK đã vận hành 4 năm với 8 kỳ biên soạn và công bố, bao gồm: 4 kỳ 6 tháng đầu năm và 4 kỳ cả năm. Mặc dù đang trong quá trình hiệu chỉnh, hoàn thiện, nhưng quy trình mới cho thấy tính khả thi cao với nhiều ưu điểm vượt trội so với biên soạn và công bố phân tán tại các Cục Thống kê. Chất lượng đảm bảo, kỳ biên soạn và thời gian công bố ổn định nên số liệu GRDP 4 năm được cấp ủy, chính quyền địa phương tin cậy sử dụng. Trong cuộc Khảo sát tháng 11/2020 về sử dụng số liệu thống kê trong xây dựng Văn kiện Đại hội Đảng của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, lãnh đạo của 57/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã thống nhất sử dụng số liệu GRDP giai đoạn 2010-2020 do Tổng cục Thống kê trực tiếp biên soạn và công bố.
Tiếp đó các đại biểu tham dự Hội nghị được nghe một số bài tham luận của Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Thống kê Tp. Cần Thơ, Vụ Thống kê Công nghiệp và Xây dựng; đồng thời có nhiều ý kiến thảo luận và đóng góp của lãnh đạo UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đại diện các bộ, ngành và các Cục Thống kê để việc triển khai thực Đề án trong thời gian tới đạt hiệu quả tốt nhất.
Chủ tọa điều hành phần tham luận Hội nghị
Bế mạc Hội nghị, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương cho biết, chuyển đổi quy trình biên soạn số liệu tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương từ mô hình phân tán sang mô hình tập trung là công việc lớn của toàn ngành Thống kê nói riêng và ngành Kế hoạch Đầu tư nói chung. Đây không chỉ là đổi mới về tổ chức hoạt động thống kê; nâng cao mức độ chuyên môn hóa công tác thống kê; nâng cao chất lượng số liệu thống kê mà còn là cầu nối tăng cường tính liên kết, phối hợp giữa các cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương và địa phương với nhau nhằm hướng tới mục tiêu một nền hành chính điện tử, liên thông và kết nối mạnh mẽ, là nền tảng cho một Chính phủ điện tử, Chính phủ số trong tương lai.
Trong thời gian tới, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương đề nghị các đơn vị có liên quan sẽ tiếp tục thực hiện tiếp các công việc sau: (1) Tiếp tục hoàn thiện quy trình biên soạn và công bố số liệu GRDP thống nhất với quy trình sản xuất thông tin thống kê cấp cao theo hướng ứng dụng tối đa công nghệ thông tin trong các khâu của quy trình nhằm nâng cao hơn nữa tính khả thi và hiệu quả của quy trình; hoàn thiện và phát triển các công cụ biên soạn theo hướng cập nhật lý thuyết mới và thực trạng cơ cấu kinh tế của từng tỉnh, thành phố và cả nước; (2) Nghiên cứu, báo cáo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh thời gian công bố số liệu ước tính GRDP 6 tháng và cả năm cho phù hợp hơn với nhu cầu sử dụng của địa phương và các tổ chức, cá nhân khác; (3) Xây dựng kế hoạch, lộ trình và chuẩn bị các nguồn lực để triển khai biên soạn số liệu GRDP theo quý có chất lượng và phù hợp với lý thuyết quốc tế báo cáo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ bổ sung nhiệm vụ quy định trong Quyết định số 715/QĐ-TTg, ngày 22/5/2015 của Thủ tướng Chính phủ; (4) Đề nghị các bộ, ngành phối hợp cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác thông tin phục vụ biên soạn và công bố GRDP cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê)… (5) Đề nghị lãnh đạo các tỉnh, thành phố chỉ đạo các sở, ban ngành địa phương phối hợp chặt chẽ, cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin đầu vào phục vụ biên soạn GRDP cho Cục Thống kê tổng hợp báo cáo Tổng cục Thống kê theo quy định… (6) TCTK, các UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần phát huy vai trò kết nối các cơ quan nhà nước để tiến tới xây dựng mạng lưới dữ liệu thống kê đồng bộ, liên thông và hiệu quả, đáp ứng tốt nhu cầu thông tin quản lý nhà nước của chính quyền các cấp; (7) Đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thống nhất sử dụng số liệu GRDP do TCTK công bố trong các hoạt động quản lý, chỉ đạo, điều hành; xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương.
Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương cũng cho biết, trong thời gian tới, nhiệm vụ mới, thách thức mới sẽ tiếp tục là áp lực lớn đối với toàn ngành Thống kê. Tổng cục Thống kê sẽ nỗ lực, phát huy thế mạnh riêng để tiếp tục gặt hái những thành công trong công tác thống kê khi thực hiện nhiệm vụ mới này.
Hình ảnh một số điểm cầu trực tuyến tham dự Hội nghị
Toàn cảnh Hội nghị
Khương Duy