Ngày nay, cộng đồng quốc tế đã thống nhất rằng thống kê là công cụ cung cấp thông tin cho các quá trình hoạch định chính sách nhằm nâng cao sự phù hợp, tính hiệu quả và hiệu suất của các chính sách. Chính phủ của nhiều quốc gia đang chuyển từ “chính sách dựa trên ý kiến” để hướng đến “chính sách dựa trên bằng chứng”. Việt Nam cũng đang có sự chuyển đổi tích cực trong việc sử dụng các bằng chứng là thông tin thống kê trong việc xây dựng chính sách, pháp luật và giám sát, đánh giá quá trình thực hiện chính sách, pháp luật.
Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng thông tin, trong những năm qua, Tổng cục Thống kê, Thống kê Bộ, ngành đã có những cải cách căn bản như: Môi trường pháp lý cho các hoạt động thống kê ngày càng đồng bộ và hoàn thiện; cơ chế cung cấp và chia sẻ thông tin thống kê nhà nước được cụ thể, minh bạch hơn; phương pháp luận, quy trình kỹ thuật thống kê trong từng lĩnh vực và từng khâu thống kê được cập nhật theo chuẩn quốc tế; ứng dụng và phát triển CNTT để hỗ trợ cho việc thu thập lưu trữ và phổ biến thông tin thống kê; công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến kiến thức và pháp luật thống kê cũng được chú trọng.
Mặc dù có những cải cách, đổi mới mang tính đột phá nói trên, nhưng chất lượng thống kê của nước ta chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của các đối tượng sử dụng thông tin thống kê ở trong nước và quốc tế. Hiện nay, chất lượng thống kê đang là vấn đề nóng ở nhiều diễn đàn với các cấp độ và quy mô khác nhau. Điển hình là ngày càng có nhiều đại biểu Quốc hội băn khoăn, bức xúc, thậm chí là không tin vào các con số thống kê.
Tranh cãi về chất lượng thống kê giữa các cơ quan sản xuất số liệu thống kê cũng đang là vấn đề của Thống kê Việt Nam. Tình trạng này diễn ra cả trong nội bộ các cơ quan sản xuất thống kê trong Hệ thống thống kê tập trung cũng như giữa Tổng cục Thống kê với tổ chức thống kê của các Bộ, ngành.
Một trong những nguyên nhân chủ yếu của tình trạng chất lượng thống kê nói trên là do chưa hình thành được hệ thống chính thống nào trong Hệ thống thống kê Việt Nam thực hiện chức năng quản lý, theo dõi, đánh giá và báo cáo một cách hệ thống, định kỳ và minh bạch về chất lượng thống kê của nước ta.
Xác định được tầm quan trọng của một hệ thống theo dõi, đánh giá và báo cáo chất lượng thống kê như vậy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê) đã đăng ký chương trình công tác năm 2015 với Thủ tướng Chính phủ về xây dựng Đề án “Tăng cường quản lý Nhà nước về chất lượng thống kê”. Đề án đang trong giai đoạn soạn thảo, trong đó có hoạt động tham vấn các bên liên quan.
Hội thảo về Đánh giá chất lượng thống kê nhà nước: Một số đề xuất cho Việt Nam là một trong các hoạt động quan trọng trong quá trình soạn thảo Đề án này. Mời bạn đọc quan tâm truy cập vào mục: Hoạt động nghiên cứu/Hội thảo khoa học trên trang web này để có tài liệu đã được trình bày tại Hội thảo này.
P.TCHC
Một số hình ảnh về Hội thảo