Chiều ngày 11/10/2022, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê (TCTK) đã tổ chức Hội thảo trực tuyến xin ý kiến chuyên gia về Báo cáo lao động có việc làm phi chính thức. Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến chủ trì hội thảo.
Tham dự hội thảo trực tiếp tại điểm cầu TCTK có đại diện lãnh đạo Vụ Xã hội Ban Kinh tế Trung ương; Viện Khoa học lao động xã hội (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội); Cục Việc làm (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội); điều phối viên Tổ chức lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam và đại diện lãnh đạo, chuyên viên các vụ liên quan của Cơ quan TCTK. Tham dự trực tuyến có đại diện của Ban Kinh tế Trung ương, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), Viện nghiên cứu Khoa học kinh tế xã hội Đà Nẵng và chuyên viên ILO.
Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến chủ trì hội thảo
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến cho biết, dự kiến năm 2023 dân số Việt Nam sẽ cán mốc 100 triệu người, cùng với đó Việt Nam đang ở trong thời kỳ dân số vàng khi mà dân số trong độ tuổi lao động cao gấp 2 lần dân số ngoài độ tuổi lao động. Với dân số trong độ tuổi lao động tham gia thị trường lao động chiếm khoảng trên 75%, điều đó có nghĩa là Việt Nam đang có được nguồn lao động dồi dào, là động lực quan trọng trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đó cũng là thách thức đối với giải quyết bài toán việc làm cho người lao động tại Việt Nam. Bên cạnh sự tăng nhanh số lượng việc làm chính thức nhờ các thành tựu phát triển kinh tế thì Việt Nam vẫn còn một bộ phận không nhỏ người lao động vẫn đang phải chịu rất nhiều thiệt thòi, do phải chấp nhận làm các công việc dễ bị tổn thương không được đóng bảo hiểm xã hội, không có hợp đồng lao động đảm bảo, trong đó việc làm phi chính thức. Hơn nữa, dịch Covid – 19 kéo dài từ năm 2019 đến nay đã làm trầm trọng thêm khó khăn của khu vực yếu thế này.
Để có thể đưa ra các chính sách phát triển kinh tế phù hợp và hiệu quả giúp cải thiện nâng cao chất lượng lao động việc làm ở khu vực chính thức và phi chính thức, ngoài các ấn phẩm về điều tra lao động việc làm thì báo cáo riêng về lao động phi chính thức là hết sức cần thiết. Xuất phát từ nhu cầu đó, TCTK với sự hỗ trợ kỹ thuật của ILO tại Việt Nam đã biên soạn báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam”. Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến bày tỏ kỳ vọng hội thảo sẽ nhận được ý kiến góp ý cởi mở, tâm huyết và thẳng thắn của các đại biểu với mục đích giúp cho báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam” được đầy đủ hơn, chính xác hơn đáp ứng nhu cầu thông tin của toàn xã hội.
Nhân dịp này, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến đã cảm ơn sự hỗ trợ kỹ thuật của Văn phòng ILO, sự phối hợp chặt chẽ có hiệu quả của các cơ quan, tổ chức và cá nhân đã đóng góp ý kiến.
Tại hội thảo, đại diện lãnh đạo Vụ Thống kê Dân số và Lao động trình bày tóm tắt báo cáo tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam. Theo đó, kết cấu và nội dung báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam” gồm 4 phần: (I) Khái niệm, phương pháp đo lường và nguồn số liệu để tính chỉ tiêu thống kê lao động phi chính thức; (II) Đặc điểm của lao động phi chính thức Việt Nam; (III) Ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19 đến lao động phi chính thức; (IV) Kết luận và kiến nghị. Báo cáo trên cơ sở thông tin được thu thập từ điều tra lao động việc làm hàng năm đã đi sâu phân tích một số đặc trưng cơ bản về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam theo các chiều cạnh khác nhau; đánh giá các yếu tố tác động đến tình trạng làm việc phi chính thức của lao động và trình bày một số kiến nghị nhằm cải thiện chất lượng lao động Việt Nam, góp phần đảm bảo việc làm tử tế hơn cho người lao động.
Toàn cảnh hội thảo
Hội thảo cũng đã dành nhiều thời gian để các đại biểu tập trung đóng góp ý kiến vào các nội dung trong báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam”. Các đại biểu đánh giá cao nội dung của báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam” và nhấn mạnh sự cần thiết của báo cáo. Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đưa ra những ý kiến đóng góp như: Cần phân tích sâu hơn về mặt thời gian trong cơ cấu tuổi của lao động phi chính thức để thấy rõ hơn về sự thay đổi; Xem xét sâu hơn về cơ cấu thu nhập giữa nam và nữ trong lao động phi chính thức; giữa lao động phi chính thức và lao động chính thức để thấy sự khác biệt và hiểu được nguyên nhân của sự chênh lệch trên cơ sở đó có thể đưa ra những kiến nghị; Phân tích trình độ học vấn của người lao động để thấy được tác động của trình độ học vấn tay nghề trong chuyển đổi lao động phi chính thức sang lao động chính thức; Cần phân tích tác động của dịch bệnh Covid -19 đến lao động phi chính thức theo từng giai đoạn…
Kết luận và bế mạc hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến ghi nhận ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong và ngoài nước. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến đề nghị Vụ thống kê Dân số và Lao động tiếp tục nghiên cứu để đảm bảo nội dung báo cáo sát với thực tế, chất lượng đảm bảo; nghiên cứu ý kiến đóng góp của các chuyên gia dựa trên dữ liệu hiện có để phân tích sâu thêm và lọc bỏ thêm vai trò, đóng góp những vị trí của lao động phi chính thức trong thực tế của Việt Nam hiện nay. Đồng thời phối hợp với ILO, các đơn vị của TCTK và các bộ, ngành liên quan để có số liệu đảm bảo và tạo sự đồng thuận. Sau khi hoàn thành, dự thảo báo cáo sẽ được gửi tới các chuyên gia đóng góp ý kiến sâu hơn để hoàn thành ấn phẩm.