Chiều ngày 8/11/2024, tại Hà Nội đã diễn ra Họp các Nhóm công tác ASEAN tại Tổng cục Thống kê chuẩn bị cho Kỳ họp lần thứ 14 của Ủy ban Hệ thống thống kê cộng đồng ASEAN (ACSS 14) tại Lào vào tháng 11/2024. Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương chủ trì cuộc họp.
Tham dự cuộc họp có các Phó Tổng cục trưởng TCTK: Nguyễn Thanh Dương, Nguyễn Trung Tiến, Lê Trung Hiếu; đại diện thành viên của các nhóm công tác ASEAN tại Tổng cục như: Nhóm công tác về Chia sẻ, phân tích, phổ biến và truyền thông số liệu thống kê (WGDSA); Nhóm công tác về Thống kê vốn đầu tư quốc tế (WGIIS); Nhóm công tác về Thống kê thương mại quốc tế về hàng hóa (WGIMTS); Nhóm công tác về Thống kê thương mại quốc tế về dịch vụ (WGSITS); Nhóm công tác về các Chỉ tiêu phát triển bền vững (WGSDG); Nhóm công tác về Hệ thống tài khoản quốc gia (WGSNA); Tiểu ban Kế hoạch và Điều phối (SCPC)…
Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương chủ trì cuộc họp
Phát biểu chỉ đạo cuộc họp, Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh, để khẳng định, đánh giá, rút kinh nghiệm việc Việt Nam đã hợp tác, phối hợp trong khối ASEAN trong năm để chuẩn bị tham dự ACSS 14, Cuộc họp sẽ nghe đại diện thành viên các nhóm công tác ASEAN báo cáo hoạt động cụ thể của nhóm, đồng thời đưa ra đề xuất và giải pháp khắc phục các nội dung còn tồn đọng.
Tại cuộc họp các đại biểu đã nghe Phó vụ trưởng Vụ Thống kê nước ngoài và hợp tác quốc tế, thành viên Tiểu ban SCPC Hoàng Thị Kim Chi trình bày báo cáo Tổng hợp tình hình thực hiện hoạt động của các nhóm công tác ASEAN tại Tổng cục Thống kê năm 2024. Theo báo cáo, được sự quan tâm và tạo điều kiện của Lãnh đạo Tổng cục, cùng sự hỗ trợ và phối hợp của các bộ, ngành, đơn vị liên quan trong Tổng cục, các nhóm công tác ASEAN đã triển khai, thực hiện tốt các hoạt động của Nhóm, đảm bảo cung cấp thông tin, báo cáo, số liệu kịp thời và chất lượng, đáp ứng được yêu cầu của ASEAN.
Lãnh đạo đơn vị có nhóm công tác ASEAN luôn nắm bắt chủ trương, kế hoạch và các mốc thời gian để xây dựng và triển khai các công việc, đồng thời luôn tạo điều kiện cho các công chức là thành viên của nhóm công tác ASEAN thực hiện nhiệm vụ của Thống kê ASEAN thuận lợi, kịp thời và hiệu quả. Bên cạnh đó, việc kiện toàn các nhóm công tác ASEAN cũng được thực hiện kịp thời theo quy định. Nhiệm vụ của các nhóm công tác đã đi vào nề nếp, có kế hoạch hằng năm và có sự phối hợp chặt chẽ với các Vụ Thống kê chuyên ngành trong việc cung cấp số liệu theo yêu cầu của ASEANstats.
Các bộ, ngành liên quan đã nỗ lực hợp tác, phối hợp chặt chẽ, tăng cường trao đổi thông tin, cung cấp số liệu cho TCTK để tổng hợp gửi Ban Thư ký ASEAN theo định kỳ hàng quý, năm. Số liệu thống kê của Việt Nam đang dần được cải thiện để đáp ứng tốt hơn yêu cầu dữ liệu của các nhóm công tác.
Năm 2024, Việt Nam đã tham gia đầy đủ các hoạt động do Thống kê ASEAN tổ chức bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến như: Cuộc họp thường niên của các Nhóm công tác ASEAN; Hội nghị, hội thảo, đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm thống kê trong khuôn khổ hợp tác ASEAN; Cung cấp số liệu cho ASEAN gồm số liệu theo biểu mẫu ASI-CT, các chỉ tiêu phát triển bền vững, tài khoản quốc gia, thương mại quốc tế về hàng hóa và thương mại quốc tế về dịch vụ, đầu tư nước ngoài và các chỉ tiêu xã hội khác; Góp ý các tài liệu, văn bản của ASEAN gồm: Dự thảo tài liệu khái niệm về học viện trực tuyến thống kê của ASEAN, dự thảo Kế hoạch hành động Hệ thống thống kê Cộng đồng ASEAN (ACSS) giai đoạn 2026-2030, Các văn bản, tài liệu khác; Tham gia khung ASEAN giúp ASEAN (khung AHA) đến tháng 9/2024, đã thực hiện 25 hoạt động khung AHA, phân bổ theo 5 nhóm công tác (WG), Việt Nam có 02 hoạt động hỗ trợ là: Chia sẻ kinh nghiệm thực hiện báo cáo quốc gia tự nguyện (do Bộ KHĐT thực hiện); Trình bày về ước lượng khu vực nhỏ liên quan tới bản đồ nghèo và ước tính nhu nhập bình quân đầu người cấp huyện (Vụ XHMT thực hiện).
Dự kiến trong giai đoạn 2024-2025: Việt Nam (Tổng cục Hải quan) sẽ hỗ trợ My-an-ma trong lĩnh vực IMTS; Việt Nam cùng các quốc gia Ma-lai-xi-a, Thái Lan và Xin-ga-po hỗ trợ Cam-pu-chia về nghiên cứu phân tích đối sánh năm 2025. Ngoài ra, Thống kê Việt Nam tích cực tham gia các công việc phát sinh khác khi có yêu cầu của ASEAN.
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi và kết quả đạt được, quá trình triển khai các hoạt động của ASEAN nhìn chung còn gặp một số khó khăn. Một số cuộc hội thảo, tham vấn của ASEANstat đều được tổ chức trực tuyến và trao đổi liên lạc qua thư điện tử, dẫn tới phải trao đổi nhiều lần để thống nhất về nội dung yêu cầu cung cấp số liệu và đề xuất hỗ trợ kỹ thuật của Việt Nam. Mặt khác, do ASEANstat không có kinh phí để triển khai các công việc, đặc biệt là các hoạt động trong khung AHA, nên các hoạt động chủ yếu thực hiện trực tuyến, tính hiệu quả không cao.
Để khắc phục những khó khăn, hạn chế trong việc triển khai các hoạt động của ASEAN, báo cáo cũng đề xuất các giái pháp như: Tiếp tục bổ sung và kiện toàn nhóm công tác để triển khai công việc của ASEANstats cũng như thực hiện các hoạt động của nhóm được hiệu quả và đảm bảo tiến độ. Đối với Nhóm Công tác ASEAN về Thống kê Thương mại quốc tế về dịch vụ (WGSITS), năm 2024 Thái Lan sẽ kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch nhóm SITS và theo quy định luân phiên, Việt Nam sẽ đảm nhiệm vai trò Chủ tịch nhóm công tác WGSITS nhiệm kỳ 2025-2026. Do vậy, Thống kê Việt Nam cần chuẩn bị tốt để đảm nhiệm vai trò Chủ tịch trong thời gian tới.
Toàn cảnh cuộc họp
Tại cuộc họp các đại biểu đã nghe các nhóm công tác báo cáo về các nội dung như: Báo cáo kết quả hoạt động và tham gia của Việt Nam trên cơ sở cuộc họp SCPC 28; Báo cáo của Nhóm công tác về Chia sẻ, phân tích, phổ biến và truyền thông số liệu thống kê; Báo cáo của Nhóm công tác về Thống kê vốn đầu tư quốc tế; Báo cáo của Nhóm công tác về Thống kê thương mại quốc tế về hàng hóa; Báo cáo của Nhóm công tác về Thống kê thương mại quốc tế về dịch vụ; Báo cáo của Nhóm công tác về các Chỉ tiêu phát triển bền vững; Báo cáo của Nhóm công tác về Hệ thống tài khoản quốc gia.
Cuộc họp cũng dành thời gian để các đại biểu thảo luận, đóng góp ý kiến vào nội dung báo cáo các nhóm công tác trình bày. Đóng góp ý kiến tại cuộc họp các Phó Tổng cục trưởng nhấn mạnh tới việc cần có giải pháp trong phối hợp với các Bộ, ngành để đảm bảo việc triển khai của các nhóm công tác ASEAN. Tính hợp tác, phố hợp của các nhóm công tác ASEAN khi tới đây Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch theo quy định luân phiên.
Kết thúc cuộc họp, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương, đánh giá cao vai trò của đơn vị điều phối trong thời gian qua. Thời gian tới, cần nghiên cứu để kết nối điều phối với quốc tế, đặc biệt là phối hợp vào những lĩnh vực cụ thể. Rà soát lại công tác tổ chức để kiện toàn nhân sự. Tiếp tục đồng hành với các bộ, ngành để phối hợp cùng Tổng cục cung cấp thông tin. Nghiên cứu cách làm để cung cấp nhiều thông tin khách quan hữu ích cho các đơn vị thông qua nhóm công tác ASEAN, từ đó giúp nâng cao vị thể của Việt Nam trong ASEAN./.