Câu hỏi: (PV Báo Nhân dân) Ông có thể thông tin thêm cho bạn đọc về công tác chuẩn bị của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tới thời điểm hiện tại? Trong quá trình chuẩn bị cho sự kiện thống kê quan trọng này, chúng ta có gặp khó khăn, vướng mắc nào?
Trả lời:
Ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động (TCTK)
Điều đặc biệt là, cuộc Tổng điều tra này được đặt trong bối cảnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các công đoạn của Tổng điều tra và áp dụng các phương pháp luận điều tra mới của thế giới. TĐTDS và NƠ năm 2019 đã được chuẩn bị từ rất sớm. Trong đó, tập trung nhất trong năm 2018 và những tháng đầu năm 2019. Thời gian qua, một số nhóm công việc đã được chuẩn bị tích cực. Trước hết, tổ chức và bộ máy chỉ đạo chuẩn bị và thực hiện Tổng điều tra từ trung ương đến địa phương đã được hoàn thiện.
Bên cạnh đó, Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) – cơ quan thường trực thực hiện Tổng điều tra – đã nghiên cứu thiết kế phương pháp luận Tổng điều tra theo hướng phù hợp với yêu cầu thông tin và điều kiện áp dụng của Việt Nam. Đồng thời bảo đảm phương pháp luận quốc tế; ứng dụng công nghệ thông tin giúp nâng cao chất lượng thông tin, giảm thời gian sản xuất số liệu, giảm kinh phí Tổng điều tra.
Tiếp theo, hàng loạt công tác nghiệp vụ để chuẩn bị Tổng điều tra đã được triển khai. Cụ thể như: Thiết kế các loại phiếu hỏi, các loại phần mềm ứng dụng, xây dựng các tài liệu hướng dẫn và thực hiện tập huấn cho lực lượng tham gia Tổng điều tra; phân chia địa bàn điều tra thống kê và vẽ sơ đồ nền xã/phường; lập và cập nhật bảng kê hộ trong hai giai đoạn; xây dựng mạng lưới Tổng điều tra và phân quyền cho lực lượng tham gia Tổng điều tra trên hệ thống quản lý điện tử tập trung của Tổng điều tra, thử nghiệm và hoàn thiện toàn bộ hệ thống…
Ngoài ra, còn có việc xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, bao gồm hạ tầng công nghệ thông tin, đường truyền dữ liệu, bảo mật thông tin…; thực hiện các thủ tục hành chính phục vụ chuẩn bị và tổ chức Tổng điều tra; xây dựng kế hoạch truyền thông để tuyên truyền Tổng điều tra trong các giai đoạn cụ thể. Đến thời điểm hiện nay, công tác chuẩn bị Tổng điều tra đã hoàn thành và sẵn sàng cho ngày 01/4/2019.
Cũng phải nói rằng, công tác chuẩn bị cũng gặp không ít khó khăn. TĐTDS và NƠ năm 2019 là Tổng điều tra đầu tiên ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các công đoạn của Tổng điều tra. Đó là từ chuẩn bị xây dựng mạng lưới, thu thập thông tin, kiểm tra và nghiệm thu số liệu, xử lý số liệu đến công bố kết quả Tổng điều tra. Cải tiến Tổng điều tra theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin sẽ mang đến những lợi ích to lớn trong việc nâng cao chất lượng thông tin, rút ngắn thời gian sản xuất và công bố số liệu, minh bạch quá trình sản xuất thông tin thống kê và giảm chi phí trong dài hạn. Tuy vậy, việc ứng dụng công nghệ thông tin gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại và cần sự giúp sức từ rất nhiều cơ quan có liên quan.