Tác giả: Alice Born và Kaveri Mechanda, Thống kê Canada
Giới thiệu
Giới thiệu
Trong Hội nghị tổ chức vào tháng 10 năm 2005 bàn về phân loại các hoạt động thống kê, Bảng phân loại hoạt động thống kê đã được Văn phòng Hội nghị các nhà Thống kê Châu Âu (CES) thông qua. Mục đích chính của Hội nghị là phân loại các hoạt động thống kê của các tổ chức quốc tế trong Cơ sở dữ liệu các hoạt động thống kê quốc tế do Ban thư ký của Ủy ban Kinh tế Châu Âu, LHQ (UNECE) trợ giúp về tài chính. Từ đó Phân loại này đã được tiếp nhận dành cho những mục đích khác. Thí dụ như được nhóm cộng tác trợ giúp chuyên môn ở Hội nghị PARIS21 vào tháng giêng năm 2009 sử dụng và đã sửa đổi một ít phiên bản ở ba lĩnh vực đầu tiên của bảng phân loại và được chấp nhận như phần hướng dẫn định hướng nội dung về Cơ sở dữ liệu Thống kê và siêu dữ liệu eXchange (SDMX).
Thống kê Nhân khẩu học và xã hội, Thống kê Kinh tế và môi trường và Thống kê đa lĩnh vực liên quan đến các hoạt động chủ đề, kết quả đặc trưng ở đầu ra dữ liệu, cả công tác phát triển hay sửa đổi các tiêu chuẩn. Nhóm chuyên gia Phân loại Quốc tế về Kinh tế – Xã hội xem xét lại việc phân loại và xem xét đến cả mối quan hệ rộng hơn của các phân loại quốc tế tại cuộc họp tháng 5 năm 2011.
Bài viết này cung cấp thông tin về việc Cơ quan Thống kê Quốc gia Canada thực hiện như thế nào Bảng phân loại các hoạt động thống kê, và những thách thức khi thực hiện phân loại. Nhóm chuyên gia đề xuất xem xét một số thay đổi liên quan đến việc phân loại tư liệu. Một số thay đổi trong bài viết liên quan đến bảng phân loại được nhóm chuyên gia đề xuất để xem xét. Nếu được chấp nhận, các đề xuất này có thể được chuyển đến Ban Thư ký UNECE để nghiên cứu thêm.
1. Việc thi hành Bảng phân loại các hoạt động thống kê ở cơ quan thống kê quốc gia
Thống kê Canada duy trì một kho lưu trữ chung về siêu dữ liệu thống kê mang tính tập trung được gọi là Metadatabase tích hợp (IMDB). Một trong những vai trò của IMDB là cất giữ siêu dữ liệu theo dạng định nghĩa hoặc giải thích của cơ quan, bao gồm các biến, các định nghĩa, các bảng phân loại liên quan và các vấn đề đo lường các biến này. Sau khi hoàn thành, IMDB sẽ chứa một bản tóm tắt đầy đủ về các biến được đo lường và phổ biến từ tất cả các cuộc điều tra và các chương trình thống kê của Canada. Để tổ chức các biến trên website của Cơ quan, Thống kê Canada đã quyết định chọn Bảng phân loại các hoạt động thống kê. Có hai module hiện nay tổ chức các biến có sử dụng phân loại Thống kê qua các biến trên website:
http://www.statcan.gc.ca/imdb-bmdi/indexStatDEt-eng.htm;
& Các biến và định nghĩa trên website: http://www.statcan.gc.ca/concepts/definitions/index-eng.htm
Tuy các bảng tóm tắt các biến chưa hoàn thành, nhưng nhóm chuyên gia đã gặp một số thách thức khi sử dụng bảng phân loại, và đã phải sửa đổi bảng phân loại để phản ánh tốt hơn ý nghĩa chính của những biến trong hệ thống thống kê của Canada, đặc biệt là ở Lĩnh vực thống kê nhân khẩu học và xã hội
Thí dụ, mục hoạt động Dân số và Di cư là rất rộng, và khi xem xét một số biến và khối lượng dữ liệu được công bố trong “hoạt động” này được nhóm chuyên gia tách nó thành ba hoạt động : Dân số ; di cư và quốc tịch; Gia đình và Hộ gia đình
Trong Dân số có các biến về giới tính, tuổi, sinh đẻ, ngôn ngữ, tôn giáo và dân tộc. Số liệu thống kê xã hội thường được báo cáo bằng những đặc trưng này. Đối với các xuất bản phẩm dữ liệu, mục này cũng có thể dùng để tổ chức dữ liệu dành cho các nhóm dân cư riêng biệt theo các đặc trưng như tuổi tác, giới tính, tôn giáo, ngôn ngữ hay chủng tộc. Hoạt động di cư và quốc tịch gồm các biến di cư, quốc tịch, di chuyển, nơi sinh. Khi tổ chức các sản phẩm dữ liệu, dữ liệu về các nhóm dân cư riêng biệt như những người nhập cư, tỵ nạn cũng được đưa vào đây. Nhóm hoạt động về gia đình và hộ gia đình tổ chức thông tin theo cấu trúc và quy mô hộ gia đình. Các biến được phân ra ở đây gồm tình trạng hôn nhân, quy mô hộ gia đình và sắp xếp cuộc sống hộ gia đình. Khi tổ chức các ấn phẩm dữ liệu, dữ liệu liên quan đến các loại gia đình hoặc hộ gia đình riêng biệt có thể được giới thiệu trong mục này.
Khi xem xét dựa trên quan điểm về thống kê nhân khẩu học và xã hội, có nhiều phần trong các mục “Lao động và Sử dụng thời gian” chồng chéo lên nhau. Thí dụ về những biến riêng biệt, chúng nằm trong cả hai mục, các hoạt động trùng lên nhau, dịch vụ không trả công/ công việc không được trả công và thiếu việc làm. Phần lớn các số liệu thống kê “việc làm”, gồm các đo lường cơ bản của việc làm, thất nghiệp mà lại không nằm trong lực lượng lao động có liên quan trực tiếp đến sử dụng thời gian. Việc thực hiện sửa đổi phân loại của Thống kê Canada, được thể hiện trong hình dưới đây. Những sửa đổi có tính đến tổ chức các biến và định nghĩa nhằm cho phép thêm vào nhiều tổ khi cần thiết và giảm sự chồng chéo trong các khái niệm nằm trong các mục.
Thống kê Nhân khẩu học và xã hội, Thống kê Kinh tế và môi trường và Thống kê đa lĩnh vực liên quan đến các hoạt động chủ đề, kết quả đặc trưng ở đầu ra dữ liệu, cả công tác phát triển hay sửa đổi các tiêu chuẩn. Nhóm chuyên gia Phân loại Quốc tế về Kinh tế – Xã hội xem xét lại việc phân loại và xem xét đến cả mối quan hệ rộng hơn của các phân loại quốc tế tại cuộc họp tháng 5 năm 2011.
Bài viết này cung cấp thông tin về việc Cơ quan Thống kê Quốc gia Canada thực hiện như thế nào Bảng phân loại các hoạt động thống kê, và những thách thức khi thực hiện phân loại. Nhóm chuyên gia đề xuất xem xét một số thay đổi liên quan đến việc phân loại tư liệu. Một số thay đổi trong bài viết liên quan đến bảng phân loại được nhóm chuyên gia đề xuất để xem xét. Nếu được chấp nhận, các đề xuất này có thể được chuyển đến Ban Thư ký UNECE để nghiên cứu thêm.
1. Việc thi hành Bảng phân loại các hoạt động thống kê ở cơ quan thống kê quốc gia
Thống kê Canada duy trì một kho lưu trữ chung về siêu dữ liệu thống kê mang tính tập trung được gọi là Metadatabase tích hợp (IMDB). Một trong những vai trò của IMDB là cất giữ siêu dữ liệu theo dạng định nghĩa hoặc giải thích của cơ quan, bao gồm các biến, các định nghĩa, các bảng phân loại liên quan và các vấn đề đo lường các biến này. Sau khi hoàn thành, IMDB sẽ chứa một bản tóm tắt đầy đủ về các biến được đo lường và phổ biến từ tất cả các cuộc điều tra và các chương trình thống kê của Canada. Để tổ chức các biến trên website của Cơ quan, Thống kê Canada đã quyết định chọn Bảng phân loại các hoạt động thống kê. Có hai module hiện nay tổ chức các biến có sử dụng phân loại Thống kê qua các biến trên website:
http://www.statcan.gc.ca/imdb-bmdi/indexStatDEt-eng.htm;
& Các biến và định nghĩa trên website: http://www.statcan.gc.ca/concepts/definitions/index-eng.htm
Tuy các bảng tóm tắt các biến chưa hoàn thành, nhưng nhóm chuyên gia đã gặp một số thách thức khi sử dụng bảng phân loại, và đã phải sửa đổi bảng phân loại để phản ánh tốt hơn ý nghĩa chính của những biến trong hệ thống thống kê của Canada, đặc biệt là ở Lĩnh vực thống kê nhân khẩu học và xã hội
Thí dụ, mục hoạt động Dân số và Di cư là rất rộng, và khi xem xét một số biến và khối lượng dữ liệu được công bố trong “hoạt động” này được nhóm chuyên gia tách nó thành ba hoạt động : Dân số ; di cư và quốc tịch; Gia đình và Hộ gia đình
Trong Dân số có các biến về giới tính, tuổi, sinh đẻ, ngôn ngữ, tôn giáo và dân tộc. Số liệu thống kê xã hội thường được báo cáo bằng những đặc trưng này. Đối với các xuất bản phẩm dữ liệu, mục này cũng có thể dùng để tổ chức dữ liệu dành cho các nhóm dân cư riêng biệt theo các đặc trưng như tuổi tác, giới tính, tôn giáo, ngôn ngữ hay chủng tộc. Hoạt động di cư và quốc tịch gồm các biến di cư, quốc tịch, di chuyển, nơi sinh. Khi tổ chức các sản phẩm dữ liệu, dữ liệu về các nhóm dân cư riêng biệt như những người nhập cư, tỵ nạn cũng được đưa vào đây. Nhóm hoạt động về gia đình và hộ gia đình tổ chức thông tin theo cấu trúc và quy mô hộ gia đình. Các biến được phân ra ở đây gồm tình trạng hôn nhân, quy mô hộ gia đình và sắp xếp cuộc sống hộ gia đình. Khi tổ chức các ấn phẩm dữ liệu, dữ liệu liên quan đến các loại gia đình hoặc hộ gia đình riêng biệt có thể được giới thiệu trong mục này.
Khi xem xét dựa trên quan điểm về thống kê nhân khẩu học và xã hội, có nhiều phần trong các mục “Lao động và Sử dụng thời gian” chồng chéo lên nhau. Thí dụ về những biến riêng biệt, chúng nằm trong cả hai mục, các hoạt động trùng lên nhau, dịch vụ không trả công/ công việc không được trả công và thiếu việc làm. Phần lớn các số liệu thống kê “việc làm”, gồm các đo lường cơ bản của việc làm, thất nghiệp mà lại không nằm trong lực lượng lao động có liên quan trực tiếp đến sử dụng thời gian. Việc thực hiện sửa đổi phân loại của Thống kê Canada, được thể hiện trong hình dưới đây. Những sửa đổi có tính đến tổ chức các biến và định nghĩa nhằm cho phép thêm vào nhiều tổ khi cần thiết và giảm sự chồng chéo trong các khái niệm nằm trong các mục.
2. Những đề xuất thay đổi đối với Bảng phân loại chuẩn các hoạt động thống kê, sửa đổi lần 1
Những thay đổi được đề xuất tập trung ở lĩnh vực thống kê nhân khẩu học và xã hội, thống kê nhân khẩu học và xã hội. Đề xuất là 1.1 Dân số và di cư được chia thành 3 nhóm hoạt động: 1.1 Dân số, 1.2 Di cư và quốc tịch và 1.3 Gia đình và hộ gia đình; và để chúng được kết kợp với nhau. Bảng 1 đưa ra so sánh giữa phân loại hiện hành và những thay đổi đề xuất để nhóm chuyên gia xem xét.
Bảng 1: Những thay đổi đề xuất đối với Phân loại các Hoạt động Thống kê
Phân loại các Hoạt động Thống kê Phiên bản sửa đổi 1 (2009)
|
Những thay đổi được đề xuất
|
Lĩnh vực 1:
Thống kê Nhân khẩu học và Xã hội
|
Lĩnh vực 1:
Thống kê Nhân khẩu học và Xã hội
|
1.1 Dân số và di cư
|
1.1 Dân số
|
1.2 Lao động
|
1.2 Di cư và quốc tịch
|
1.3 Giáo dục
|
1.3 Gia đình và hộ gia đình
|
1.4 Sức khỏe
|
1.4 Lao động và sử dụng thời gian
|
1.5 Thu nhâp và tiêu dùng
|
1.5 Giáo dục
|
1.6 Bảo trợ xã hội
|
1.6 Sức khỏe
|
1.7 Định cư và nhà ở
|
1.7 Thu nhâp và tiêu dùng
|
1.8 Luật pháp và tội phạm
|
1.8 Bảo trợ xã hội
|
1.9 Văn hóa
|
1.9 Nhà ở
|
1.10 Các hoạt động chính trị và cộng đồng khác
|
1.10 Luật pháp và tội phạm
|
1.11 Sử dụng thời gian
|
1.11 Văn hóa
|
1.12 Các hoạt động chính trị và cộng đồng khác
|
Nguồn: Classification of Statistical Activities – Proposed Revisions
Tác giả Alice Born and Kaveri Mechanda, Statistics Canada
(Expert Group meeting on International economic and social classifications, New York, 18-20 May 2011)
UNITED NATIONS DEPARTMENT OF ECONOMIC AND SOCIAL AFFAIRS STATISTICS DIVISION
Tác giả Alice Born and Kaveri Mechanda, Statistics Canada
(Expert Group meeting on International economic and social classifications, New York, 18-20 May 2011)
UNITED NATIONS DEPARTMENT OF ECONOMIC AND SOCIAL AFFAIRS STATISTICS DIVISION
Trần Mạnh Hùng (Dịch)
[1] Cơ quan hợp tác phát triển thống kê Thế kỷ 21