Các dự báo của UNCTAD cho thấy thương mại dịch vụ vẫn chưa đạt đến mức trước đại dịch, trong khi thương mại hàng hóa được dự đoán sẽ vượt qua mức 15%.
Bukit Merah, Singapore. Unsplash / CHUTTERSNAP
Sổ tay Thống kê của UNCTAD cho năm 2021 được xuất bản vào ngày 9 tháng 12 hiện dự báo giá trị thương mại hàng hóa toàn cầu tăng mạnh 22,4% trong năm nay so với năm 2020. Sự tăng trưởng mạnh mẽ sẽ đẩy giá trị thương mại hàng hóa thế giới cao hơn khoảng 15% so với trước khi trận đại dịch COVID -19 tấn công.
Tuy nhiên, thương mại dịch vụ vẫn sẽ thiếu hụt so với mức trước đại dịch bất chấp mức tăng trưởng 13,6% hiện được dự báo cho năm 2021, sau khi giảm sâu được ghi nhận vào năm 2020.
Báo cáo thường niên trình bày bối cảnh thống kê cho năm 2020 thông qua nhiều số liệu thống kê liên quan đến thương mại quốc tế, đầu tư, vận tải biển và phát triển. Nó cũng mô tả sự phát triển vào năm 2021 thông qua các dự báo dựa trên dữ liệu, được gọi là dự báo tức thời cho hiện tại và tương lai trước mắt.
Người đứng đầu bộ phận thống kê của UNCTAD, Anu Peltola cho biết: “Dữ liệu đáng tin cậy và kịp thời đang có nhu cầu cao do COVID-19 gây áp lực không lường trước được đối với những người ra quyết định, những người đang tranh giành để xử lý bối cảnh kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch”. “Những số liệu thống kê này là cần thiết cho việc trả lời các chính sách dựa trên bằng chứng đối với đại dịch.”
Các chương trình phát sóng kết hợp dữ liệu mới nhất có sẵn tại thời điểm hoàn thành báo cáo. Chúng không phản ánh các tác động tiềm tàng của biến thể omicron mới vì dữ liệu chưa có sẵn cho tháng 12 năm 2021.
Các ước tính sẽ được sửa đổi khi có số liệu thống kê chính thức và các chỉ số khác cho năm 2021, với bản tin thương mại tiếp theo của UNCTAD sẽ được phát hành vào tháng 1 năm 2022.
Hình 1. Xuất khẩu hàng hóa thế giới, hàng quý (hàng nghìn tỷ đô la Mỹ)
Hình 2. Xuất khẩu dịch vụ thế giới, hàng quý (hàng nghìn tỷ đô la Mỹ)
Lưu ý: Sê-ri được điều chỉnh theo mùa, đường chấm chấm biểu thị các chương trình phát sóng UNCTAD
Thương mại hàng hóa và dịch vụ khổng lồ giảm vào năm 2020
Theo báo cáo, thương mại hàng hóa thế giới đã ghi nhận mức giảm 7,4% vào năm 2020 trong đại dịch COVID-19. Xuất khẩu toàn cầu đạt 17,6 nghìn tỷ USD, giảm 1,4 nghìn tỷ USD so với năm trước. Đây là mức giảm hàng năm lớn nhất kể từ năm 2009, khi thương mại giảm 22%.
Sự sụt giảm trong giá trị thương mại dịch vụ toàn cầu mạnh hơn nhiều, với mức giảm 20% vào năm 2020 so với năm 2019. Đây là mức sụt giảm lớn nhất trong thương mại dịch vụ kể từ đầu ghi nhận. Trong khi đó, giá trị thương mại dịch vụ đã giảm 9,5% trong năm 2009 sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Dự báo phục hồi chậm hơn cho thương mại dịch vụ cho năm 2021
Thương mại hàng hóa toàn cầu phục hồi nhanh chóng, vượt mức trước khủng hoảng vào cuối năm 2020. Nhưng các dự báo của UNCTAD cho thấy tốc độ tăng trưởng dần chậm lại trong suốt năm 2021.
Đối với thương mại dịch vụ toàn cầu, con đường phục hồi trong sáu tháng đầu năm 2021 được dự báo sẽ tiếp tục mạnh mẽ vào quý 3 năm 2021, với mức tăng 23% so với mức thấp của cùng kỳ năm 2020.
Tốc độ tăng trưởng trong thương mại dịch vụ hiện được dự báo sẽ chậm lại trong quý 4 năm 2021 và lĩnh vực này vẫn chưa đạt đến mức trước đại dịch.
Trong số các ngành dịch vụ, du lịch bị ảnh hưởng nặng nề nhất, giảm 63% vào năm 2020 và làm đảo lộn mạnh mẽ các nền kinh tế định hướng du lịch. Doanh thu vận tải quốc tế – bao gồm cả hành khách và hàng hóa – đã giảm 20% trong năm ngoái.
Xuất khẩu các dịch vụ kinh doanh, sở hữu trí tuệ, tài chính và bảo hiểm cho thấy khả năng phục hồi tốt hơn, giảm 3%. Trong khi đó, thương mại dịch vụ viễn thông, máy tính và thông tin tiếp tục phát triển trong suốt đại dịch, ngoại trừ ở châu Phi.
Một bức tranh thống kê về thế giới năm 2020
Năm 2020 chứng kiến nhiều thay đổi đột ngột trong thương mại quốc tế và nền kinh tế không giống bất kỳ năm nào trước đây. Đại dịch cũng đè nặng lên thương mại hàng hải quốc tế, làm gián đoạn hoạt động và gây ra áp lực chuỗi cung ứng. Kết quả là khối lượng thương mại hàng hải giảm 3,8% vào năm 2020.
Ngoài ra, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài toàn cầu đã giảm mạnh 35% vào năm 2020 xuống gần 20% so với mức được ghi nhận sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009.
Những xu hướng này và các xu hướng thống kê chính khác liên quan đến thương mại quốc tế và phát triển được mô tả trong Sổ tay Thống kê của UNCTAD và Trung tâm Dữ liệu UNCTADstat , cung cấp các bộ dữ liệu có thể so sánh quốc tế cho các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia nghiên cứu, học giả, quan chức chính phủ, đại diện của các tổ chức quốc tế, các nhà báo, nhà quản lý điều hành và thành viên của các tổ chức phi chính phủ.
Song song với tài liệu in, UNCTAD đã phát hành Sổ tay thống kê điện tử 2021 , phiên bản trực tuyến của báo cáo. Sổ tay điện tử là một công cụ tương tác đầy đủ, bao gồm bản đồ và biểu đồ mà qua đó người đọc có thể truy cập trực tiếp vào dữ liệu liên quan trong Trung tâm Dữ liệu UNCTADstat.
Phương Hoa (dịch)