Tất cả các nền kinh tế thương mại lớn đều chứng kiến xuất nhập khẩu tăng trên mức trước đại dịch trong quý 4 năm 2021, trong đó thương mại hàng hóa ở các nước đang phát triển tăng mạnh hơn so với các nước phát triển.
Cập nhật Thương mại toàn cầu của UNCTAD được công bố vào ngày 17 tháng 2 năm 2022 cho thấy rằng vào năm 2021, thương mại hàng hóa thế giới vẫn phát triển mạnh mẽ và thương mại dịch vụ cuối cùng đã trở lại mức trước COVID-19.
Báo cáo cho biết: “Nhìn chung, giá trị thương mại toàn cầu đạt mức kỷ lục 28,5 nghìn tỷ USD vào năm 2021. Tăng 25% so với năm 2020 và cao hơn 13% so với năm 2019, trước khi đại dịch COVID-19 xảy ra.
Trong khi hầu hết tăng trưởng thương mại toàn cầu được giữ vững trong nửa đầu năm 2021, tiến độ vẫn tiếp tục trong nửa cuối năm.
Sau quý thứ ba tương đối chậm, tăng trưởng thương mại đã tăng trở lại trong quý thứ tư, khi thương mại hàng hóa tăng gần 200 tỷ USD, đạt mức kỷ lục mới là 5,8 nghìn tỷ USD.
Trong khi đó, thương mại dịch vụ tăng 50 tỷ USD, đạt 1,6 nghìn tỷ USD, cao hơn mức trước đại dịch.
Biểu đồ 1: Xu hướng thương mại toàn cầu và dự báo
Nguồn : UNCTAD tính toán dựa trên số liệu thống kê quốc gia.
Lưu ý : Tăng trưởng hàng quý là tỷ lệ tăng trưởng so với quý của các giá trị được điều chỉnh theo mùa. Tăng trưởng hàng năm đề cập đến bốn quý cuối cùng. Số liệu cho quý 4 năm 2021 là sơ bộ. Q1 2022 là một thời điểm hiện tại .
Tăng trưởng thương mại lớn hơn ở các nước đang phát triển
Báo cáo cho thấy trong quý 4 năm 2021, tất cả các nền kinh tế thương mại lớn đều chứng kiến xuất nhập khẩu tăng cao hơn mức trước đại dịch năm 2019. Tuy nhiên thương mại hàng hóa tăng mạnh hơn ở các nước đang phát triển so với các nước phát triển.
Xuất khẩu của các nước đang phát triển cao hơn khoảng 30% so với cùng kỳ năm 2020, so với 15% của các nước giàu hơn.
Tăng trưởng cao hơn ở các khu vực xuất khẩu hàng hóa, do giá hàng hóa tăng. Hơn nữa, tăng trưởng South-South trade cao hơn mức trung bình toàn cầu, với mức tăng 32% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tăng trưởng thương mại đáng kể trong hầu hết các lĩnh vực
Ngoại trừ thiết bị vận tải, tất cả các ngành kinh tế đều có sự gia tăng đáng kể so với cùng kỳ năm trước về giá trị thương mại của họ trong quý cuối cùng của năm 2021.
Báo cáo cho biết: “Giá nhiên liệu cao là nguyên nhân thúc đẩy giá trị thương mại của ngành năng lượng tăng mạnh”, “Tăng trưởng thương mại cũng trên mức trung bình đối với kim loại và hóa chất.”
Do sự thiếu hụt chất bán dẫn trên toàn cầu, tăng trưởng thương mại về thiết bị liên lạc, phương tiện giao thông đường bộ và dụng cụ chính xác đã bị giảm xuống.
Dự báo cho năm 2022
Báo cáo của UNCTAD chỉ ra rằng tăng trưởng thương mại sẽ chậm lại trong quý đầu tiên của năm 2022.
Tốc độ tăng trưởng tích cực được kỳ vọng đối với cả thương mại hàng hóa và dịch vụ, mặc dù chỉ ở mức nhẹ, giữ giá trị thương mại ở mức tương đương với ba tháng cuối năm 2021.
Báo cáo cho biết: “Xu hướng tích cực đối với thương mại quốc tế trong năm 2021 chủ yếu là do giá hàng hóa tăng, giảm bớt các hạn chế về đại dịch và sự phục hồi mạnh mẽ của nhu cầu do các gói kích thích kinh tế”.
“Vì những xu hướng này có khả năng giảm bớt, xu hướng thương mại quốc tế dự kiến sẽ bình thường hóa trong năm 2022”.
Các yếu tố hình thành nên thương mại thế giới năm 2022
Tăng trưởng thương mại năm 2022 có thể sẽ thấp hơn dự kiến, do xu hướng kinh tế vĩ mô.
Báo cáo lưu ý rằng Quỹ tiền tệ quốc tế đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới xuống 0,5 điểm, xem xét tình trạng lạm phát dai dẳng ở Mỹ và những lo ngại liên quan đến lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc.
Nó cũng chỉ ra những gián đoạn hậu cần đang diễn ra và giá năng lượng tăng, nói rằng “những nỗ lực để rút ngắn chuỗi cung ứng và đa dạng hóa các nhà cung cấp có thể ảnh hưởng đến các mô hình thương mại toàn cầu trong năm 2022”.
Về dòng chảy thương mại, báo cáo dự báo xu hướng khu vực hóa sẽ gia tăng do các hiệp định thương mại và sáng kiến khu vực khác nhau, cũng như “sự phụ thuộc ngày càng tăng của các nhà cung cấp gần hơn về mặt địa lý”.
Hơn nữa, các mô hình thương mại vào năm 2022 dự kiến sẽ phản ánh nhu cầu ngày càng tăng trên toàn cầu đối với các sản phẩm bền vững với môi trường.
Báo cáo cũng đánh dấu mức nợ toàn cầu kỷ lục, cảnh báo rằng những lo ngại về tính bền vững của nợ có khả năng gia tăng do áp lực lạm phát gia tăng.
Báo cáo cảnh báo: “Việc thắt chặt đáng kể các điều kiện tài chính sẽ làm tăng áp lực lên các chính phủ mắc nợ nhiều nhất, làm tăng khả năng dễ bị tổn thương và ảnh hưởng tiêu cực đến các khoản đầu tư và dòng chảy thương mại quốc tế”.
Phạm Hạnh (dịch)
Nguồn: https://unctad.org/news/global-trade-hits-record-high-285-trillion-2021-likely-be-subdued-2022