Câu hỏi: (PV Thu Trang-VOV1) Có thông tin cho rằng việc thiếu 76.000 doanh nghiệp là một trong nguyên nhân dẫn đến việc tính thiếu phạm vi cũng như về quy mô GDP. Tổng cục Thống kê cho biết tình trạng thu thập thiếu thông tin từ các doanh nghiệp liệu có thể lập lại được nữa không và giải pháp trong thời gian tới là gì?
(Nguồn: Họp báo)
Trả lời:
(Ông Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng, Vụ TK Công nghiệp)
Hiện nay, doanh nghiệp đóng góp trên 6% vào tăng trưởng kinh tế (GDP) do vậy nguyên nhân điều chỉnh tăng trưởng kinh tế (GDP) 25,4% tăng thêm do ngành Thống kê thu thập thiếu, đặc biệt chúng tôi tính toán thiếu 76.000 doanh nghiệp gồm các doanh nghiệp tại cơ sở sự nghiệp có thu. Có 3 nguyên nhân chính thu thập thiếu thông tin:
Thứ nhất: Kinh tế Việt Nam tăng trưởng rất nhanh thời gian qua, 3 năm gần đây số lượng doanh nghiệp tăng rất mạnh bình quân mỗi năm tăng trên 100 nghìn doanh nghiệp, do vậy không những ngành thống kê mà các cơ quan quản lý doanh nghiệp cập nhật chưa kịp thời, chưa đầy đủ;
Thứ hai: Doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ, có nhiều doanh nghiệp có số lượng lao động dưới 5 người, mà theo quy định thì tất cả doanh nghiệp đều có các bộ phận kế toán và thống kê để thực hành công việc theo luật định, trong số doanh nghiệp Việt Nam không ít các doanh nghiệp không có bộ phận kế toán do đó đã gây không ít khó khăn cho công tác thống kê tiếp cận thu thập thông tin và thậm chí hiện nay có những kế toán làm thuê bên ngoài cho hàng chục doanh nghiệp, ngành Thống kê gặp được Giám đốc doanh nghiệp là rất khó, chúng tôi thường thu thập thông tin qua bộ phận kế toán-thống kê mà nhiều doanh nghiệp lại không có bộ phận này;
Thứ ba: Một số bộ phận doanh nghiệp trong đó có cả doanh nghiệp lớn không chấp hành chế độ báo cáo, không thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo luật định là phải cung kịp thời và chính xác thông tin cho cơ quan quản lý doanh nghiệp nói chung và ngành thống kê nói riêng. Trong 76.000 doanh nghiệp thì không ít các doanh nghiệp thành lập trên danh nghĩa có tên mà thực tế hoàn toàn không có kết quả đem lại đóng góp cho nền kinh tế, thành lập trá hình để trốn thuế để tiến hành các hoạt động phi pháp như: buôn bán hóa đơn, chuyển giá… , nhiều doanh nghiệp có kết quả bằng không, chỉ nộp thuế môn bài để hoạt động trá hình, đây là một thực trạng rất cần các cấp, ngành vào cuộc giảm thiểu tình trạng này tiến tới xóa bỏ tình trạng gian lận số liệu cũng như báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh.
Ngành Thống kê cũng đề ra 3 giải pháp chính nhằm giảm thiểu các doanh nghiệp cung cấp thiếu thông tin:
Thứ nhất: Chúng tôi sẽ tằng cường phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước về doanh nghiệp để khai thác triệt để hồ sơ hành chính mà các nguồn thông tin chủ yếu hiện nay là: cơ sở đăng ký doanh nghiệp quốc gia (Bộ kế hoạch và đầu tư); cơ sở dữ liệu thuế (Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính); dữ liệu từ Bảo hiểm Xã hội, Kho bạc nhà nước… Hiện nay, cơ sở dữ liệu thuế, số liệu các doanh nghiệp nộp báo cáo online cơ bản đầy đủ, các doanh nghiệp thực hiện rất tốt và ngành Thống kê trong những năm gần đây phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Thuế đưa vào khai thác hàng tháng, hàng năm khá đầy đủ, tôi cho rằng công tác thống kê này sẽ khắc phục tối đa tình trạng thiếu hụt thông tin về doanh nghiệp trong thời gian tới;
Thứ hai: Chúng tôi phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường tuyên truyền để nâng cao trách nhiệm doanh nghiệp trong cung cấp thông tin theo luật định cho cơ quan quản lý nhà nước nói chung và cơ quan thống kê nói riêng, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt hành chính đối với các doanh nghiệp không thực hiện trách nhiệm cung cấp thông tin đầy đủ và chính xác với cơ quan thống kê;
Thứ ba: Tổng cục Thống kê sẽ cải tiến, hoàn thiện phương pháp thu thập thông tin hiện đại để đảm bảo việc thu thập thông tin thuận lợi và tiện ích nhất cho doanh nghiệp, giảm thiểu gánh nặng cho doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp cung cấp thông tin đầy đủ, cụ thể trong thời đại công nghệ 4.0 yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp thông tin online giống với cơ sở dữ liệu thuế.