Số liệu thống kê chỉ có giá trị đối với người dùng nếu chúng dễ tìm kiếm, phù hợp và dễ hiểu. Tập trung vào truyền thông hiệu quả về số liệu thống kê là nỗ lực ngày càng trọng tâm của tất cả các cơ quan thống kê và đối với mọi chủ đề về thống kê.
Nhưng khi nói đến số liệu thống kê về giới, có một số thách thức riêng để truyền thông thành công. Vì dữ liệu về giới thường đến từ nhiều nguồn khác nhau – ví dụ: khảo sát về cách sử dụng thời gian của mọi người, khảo sát về hộ gia đình và dữ liệu từ hồ sơ hành chính về doanh nghiệp, trường học hoặc hệ thống tư pháp. Các kết quả giới hạn về tính nhất quán trên các nguồn đa dạng này phải được thông báo cùng với các số liệu thống kê.
Nhiều chủ đề được thống kê về giới tính nhạy cảm về mặt chính trị. Các cơ quan thống kê quốc gia phải hết sức thận trọng khi truyền thông số liệu thống kê về giới, để cân bằng nhu cầu duy trì sự công bằng với nghĩa vụ cung cấp dữ liệu liên quan, để cung cấp thông tin hoạch định chính sách và đáp ứng nhu cầu của người dùng. Cả hai nghĩa vụ này đều được ghi trong các Nguyên tắc Cơ bản của Thống kê nhà nước.
Mỗi ghi chú hướng dẫn mới mô tả những thách thức về giao tiếp liên quan đến chủ đề, đưa ra các khuyến nghị để giải quyết những thách thức này và cung cấp các ví dụ thực tế về các thực hành tốt hơn.
Ví dụ, việc truyền thông số liệu thống kê về chênh lệch lương theo giới gặp nhiều khó khăn do không có tiêu chuẩn được quốc tế công nhận để đo lường. Chúng ta thường nghe nói rằng phụ nữ kiếm được 80 xu cho mỗi đô la mà đàn ông kiếm được. Nhưng điều này thực sự cho chúng ta biết điều gì? Sự khác nhau trong cách tính chênh lệch lương theo giới trong và giữa các quốc gia gây ra sự nhầm lẫn giữa các nhà hoạch định chính sách và công chúng. Cả người làm việc toàn thời gian và bán thời gian có được xem xét không? Những khoản thu nhập nào được bao gồm? Hàng tháng hay hàng năm? Tổng thu nhập hay thực nhận? Lương thường xuyên và làm thêm giờ? Để giúp người sử dụng dữ liệu diễn giải và hiểu các thống kê về chênh lệch lương theo giới, hướng dẫn này khuyến nghị rằng các nhà sản xuất dữ liệu chỉ định rõ tổng số lao động được tính toán chênh lệch lương và cách đo lường thu nhập của họ. Ví dụ: một trang web thân thiện với người dùng giúp bạn dễ hiểu rằng ở Úc vào năm 2020, thu nhập hàng tuần trung bình toàn thời gian của phụ nữ là 1.558 AUD so với thu nhập hàng tuần trung bình toàn thời gian của nam giới là 1.812 AUD.
Thách thức vì những lý do khác, việc thu thập, thảo luận và phổ biến dữ liệu về bạo lực trên cơ sở giới đang được tranh luận sôi nổi. Kể những câu chuyện này đòi hỏi sự suy nghĩ kỹ càng để tạo ra sự hiểu biết và đưa ra những thông điệp chính mà không gây nguy hiểm thêm cho những người đã từng bị bạo lực hoặc khiến họ nhận xét gây tổn hại. Hướng dẫn này khuyến khích các nhà sản xuất dữ liệu giải quyết vấn đề một cách trực tiếp và tránh làm giật gân dữ liệu về bạo lực. Vì khó tìm thấy hình ảnh thích hợp cho chủ đề này, nên hướng dẫn nêu bật việc sử dụng biểu đồ, bản đồ và bảng nhỏ trong số các ví dụ thực hành tốt. Tại Mexico, dữ liệu gần đây cho thấy 66% phụ nữ từ 15 tuổi trở lên đã từng bị bạo lực và trung bình 10 phụ nữ bị chết do giết người mỗi ngày trong suốt năm 2018. Cơ quan thống kê Mexico (INEGI) công bố dữ liệu này hàng năm vào Ngày Quốc tế Xóa bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ trong một loạt các bảng và đồ họa dễ hiểu để nâng cao nhận thức của người dân về vấn đề này.
Cùng với các khuyến nghị cần trao đổi thông tin về các vấn đề cụ thể, hướng dẫn cung cấp lời khuyên về các cân nhắc xuyên suốt khi truyền thông số liệu thống kê về giới. Sự đa dạng của người dùng tiềm năng với các lĩnh vực chuyên môn rất khác nhau và trình độ hiểu biết thống kê khác nhau là một thách thức duy nhất so với những người dùng, ví dụ, thống kê kinh tế. Cầu nối giữa nhà sản xuất và người dùng yêu cầu dịch từ ngôn ngữ kỹ thuật sang ngôn ngữ phù hợp hơn cho từng đối tượng dự định. Một video sáng tạo do Cơ quan Thống kê Phần Lan sản xuất cung cấp một ví dụ về một công cụ truyền thông không chỉ dành cho các chuyên gia mà còn cho cả công chúng.
Khi đại dịch COVID-19 đe dọa làm chậm tiến độ tiến tới bình đẳng giới, việc truyền thông hiệu quả các số liệu thống kê về giới là quan trọng hơn bao giờ hết. Nguồn lực thiết thực này hỗ trợ các nhà sản xuất dữ liệu trong việc truyền thông các vấn đề thách thức về giới để có được các chính sách công có tính đáp ứng giới và công khai thông tin hơn.
Hướng dẫn truyền thông số liệu thống kê về giới đã được phiên họp toàn thể lần thứ 68 của Hội nghị các nhà thống kê châu Âu thông qua vào tháng 6 năm 2020 và có thể tải xuống tại đây.
Đỗ Ngát (lược dịch)
Nguồn: https://unece.org/info/media/news/statistics/2020/unece-issues-guidance-to-improve-the-communication-of-gender-statistics/doc