Nhiều hiện tượng kinh tế chịu ảnh hưởng của sự thay đổi của các mùa trong năm. Điều này có thể đơn giản là do thời tiết – ví dụ, nhiên liệu được dùng nhiều hơn để sưởi ấm vào mùa đông, và được sử dụng để làm mát các tòa nhà và giải nhiệt vào mùa hè – hoặc có thể do chu kỳ kinh doanh và chu kỳ vận động xã hội. Hầu hết các quốc gia đều có kỳ nghỉ lễ cuối năm, chi tiêu của người tiêu dùng tăng lên rõ rệt, cũng như mùa “tựu trường” vào cuối kỳ nghỉ học dài. Các mùa có thể ảnh hưởng đến dòng lao động di cư, lao động nông nghiệp trong mùa thu hoạch hoặc lao động trong lĩnh vực khách sạn trong thời gian nghỉ lễ cao điểm.
Có nghĩa là nếu chỉ coi trọng các xu hướng được nhìn thấy ở các số liệu thống kê kinh tế trong ngắn hạn sẽ gây hiểu lầm. Nếu không điều chỉnh các số liệu này, chúng ta sẽ hiểu nhầm các đỉnh và đáy theo mùa là các chỉ báo về sự suy giảm hoặc tăng trưởng kinh tế thực sự. Do đó, các nhà sản xuất thống kê kinh tế điều chỉnh chuỗi thời gian của họ bằng các kỹ thuật thống kê để đưa ra các mô hình cơ bản thực sự, đưa ra các biện pháp minh bạch có thể được so sánh theo thời gian, giữa các chỉ tiêu và giữa các quốc gia, kể cả những quốc gia có mô hình mùa vụ khác nhau.
Hướng dẫn mới của UNECE cung cấp cho cơ quan thống kê quốc gia hỗ trợ thiết thực trong việc tạo ra chuỗi thời gian hàng tháng và hàng quý được điều chỉnh theo mùa, bao gồm tất cả các bước trong quy trình: từ đánh giá dữ liệu thô đến phổ biến và chia sẻ kết quả một cách dễ hiểu.
Ấn phẩm được thiết kế chủ yếu cho các cơ quan thống kê quốc gia ở các nước Đông Âu, vùng Cáp-ca và Trung Á, dựa trên việc sử dụng JDemetra +, một chương trình phần mềm mã nguồn mở do Ngân hàng Quốc gia Bỉ hợp tác với Deutsche Bundesbank phát triển phù hợp với các hướng dẫn của Hệ thống Thống kê Châu Âu. Hướng dẫn là bản cập nhật của phiên bản trước được phát hành vào năm 2012, hiện có tính đến các tính năng mới và cải tiến của phần mềm.
Hướng dẫn có sẵn tại https://www.unece.org/index.php?id=53959
Anh Tuấn (dịch)