Đến năm 2050, trong khu vực UNECE cứ bốn người sẽ có một người trên 65 tuổi. Già hóa dân số ảnh hưởng đến hầu hết các khía cạnh của xã hội. Không thể đạt được sự thay đổi mang tính chuyển đổi để xã hội thích ứng với những tác động của già hóa dân số và sống lâu hơn nếu không có nỗ lực của toàn thể chính phủ và toàn xã hội. Vì lý do này, lồng ghép vấn đề già hóa – sự lồng ghép có hệ thống các vấn đề già hóa trên tất cả các lĩnh vực chính sách liên quan và ở tất cả các cấp chính quyền – được khuyến nghị bởi Kế hoạch Hành động Quốc tế Madrid về già hóa (MIPAA) được thông qua vào năm 2002.
Tại các quốc gia UNECE, nỗ lực nhằm khắc phục tình trạng già hóa đang được thúc đẩy. Vào tháng 12, Đức, Bồ Đào Nha và Slovenia, những nước giữ chức chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu từ tháng 7 năm 2020 đến tháng 12 năm 2021, đã trình bày Tuyên bố của Chủ tịch bộ ba về sự già hóa. Tuyên bố kêu gọi “lồng ghép vấn đề già hóa trong tất cả các lĩnh vực chính sách nhằm giúp xã hội và nền kinh tế thích ứng một cách thích hợp với sự thay đổi nhân khẩu học nhằm hướng tới các xã hội phù hợp với nhu cầu và lợi ích của mọi lứa tuổi, tăng cường hòa nhập xã hội và đoàn kết giữa các thế hệ”. Dưới thời Tổng thống Bồ Đào Nha, Hội đồng Liên minh Châu Âu đã thông qua các thủ tục bằng văn bản ngày 12 tháng 3 năm 2021. Kết luận của Hội đồng về lồng ghép già hóa dân số trong các chính sách công. Họ khuyến khích các quốc gia phát triển các khung chiến lược để lồng ghép quá trình già hóa.
Hướng dẫn mới tìm cách hỗ trợ các quốc gia thành viên thực hiện như vậy bằng cách cung cấp hướng dẫn phương pháp luận cho các nhà hoạch định chính sách. Hướng dẫn nhấn mạnh vào nghiên cứu và phân tích nhạy cảm với lứa tuổi, sự tham gia của nhiều bên liên quan, điều phối và cộng tác liên ngành cũng như sự phù hợp với các khung quốc tế. Họ giải quyết những thách thức đối với việc lồng ghép mà các chính phủ có thể gặp phải, chẳng hạn như: thiếu kiến thức và nhận thức về những mối quan tâm và lợi thế mà già hóa dân số mang lại, nhu cầu của các nhóm tuổi khác nhau, bao gồm cả người cao tuổi; thiếu cam kết chính trị và nguồn lực; kinh nghiệm hạn chế trong việc lồng ghép quá trình già hóa một cách có hệ thống; các phương pháp tiếp cận còn phân tán, tiềm ẩn, thiếu sự phối hợp hiệu quả và tính nhất quán của chính sách.
Lồng ghép già hóa không thay thế các biện pháp chính sách cụ thể theo nhóm tuổi được điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu và quyền cụ thể của mọi người ở các giai đoạn khác nhau trong cuộc đời. Nó khuyến khích một cách tiếp cận chính sách nhất quán và tổng thể đối với vấn đề già hóa, coi già hóa từ cả khía cạnh xã hội và từ góc độ cá nhân, đáp ứng giới và dựa trên quyền con người, đồng thời giải quyết nhu cầu của tất cả các thế hệ, cho phép chuyển đổi suôn sẻ của các cá nhân qua các giai đoạn khác nhau của cuộc sống. Điều này góp phần làm cho các chính sách công phù hợp hơn với xã hội vì chúng đáp ứng hiệu quả hơn nhu cầu của mọi nhóm tuổi, thúc đẩy sự đoàn kết trong nội bộ và giữa các thế hệ và gắn kết xã hội.
Hướng dẫn được xây dựng bởi Nhóm công tác thường trực của UNECE về vấn đề già hóa dân số để hỗ trợ các quốc gia thành viên trong việc thực hiện MIPAA. Họ đã được cung cấp thông tin về phương pháp luận từ Bản đồ đường đi của UNECE cho lồng ghép già hóa và những kinh nghiệm quốc gia thu được trong 20 năm thực hiện MIPAA. Lồng ghép già hóa là chìa khóa để thực hiện Thập kỷ già hóa khỏe mạnh của Liên hợp quốc (2021-2030) do Đại hội đồng Liên hợp quốc tuyên bố vào tháng 12, kêu gọi “hành động có sự phối hợp, xúc tác và hợp tác để cải thiện cuộc sống của người cao tuổi, gia đình và cộng đồng ”.
Đại dịch nhấn mạnh cần có cách tiếp cận phối hợp
Đại dịch COVID-19 đã đặc biệt chú ý đến tầm quan trọng của việc lồng ghép quá trình già hóa. Nghiên cứu ban đầu về tác động của đại dịch cho thấy nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong đối với người cao tuổi là không tương xứng. Tuy nhiên, các cơ sở tập trung những người dễ bị tổn thương nhất – nhà chăm sóc – phần lớn đã bị bỏ qua trong ứng phó khẩn cấp sớm. Ở nhiều quốc gia, lĩnh vực chăm sóc dài hạn bị bỏ lại mà không có hướng dẫn phối hợp và tiếp cận thông tin cần thiết, các biện pháp kiểm soát nhiễm trùng và thiết bị bảo hộ, dẫn đến nhiều ca tử vong có thể phòng ngừa được. Điều này đã làm nổi bật tầm quan trọng của sự phối hợp giữa các ngành, đặc biệt là giữa các lĩnh vực y tế và chăm sóc xã hội, đảm bảo rằng các biện pháp của chính phủ có thể đáp ứng hiệu quả các nhu cầu và quyền cụ thể của mọi công dân, kể cả những người dễ bị tổn thương nhất.
Giới thiệu về nguyên tắc
Lồng ghép già hóa là một chiến lược chính sách hướng tới việc lồng ghép vấn đề già hóa vào tất cả các lĩnh vực chính sách có liên quan ở mọi cấp độ, giúp thích ứng với già hóa dân số và đảm bảo lồng ghép nhu cầu của mọi nhóm tuổi, bao gồm cả người cao tuổi, vào quá trình hoạch định chính sách.
Hướng dẫn về Lồng ghép già hóa nêu ra năm giai đoạn hỗ trợ các quốc gia trong việc thiết lập Khung chiến lược cho Lồng ghép già hóa.
Giai đoạn 1 – Bắt đầu – phác thảo một số hoạt động chuẩn bị, bao gồm đưa ra trường hợp để lồng ghép, đảm bảo cam kết chính trị, thực hiện bản đồ và phân tích các bên liên quan và thành lập một nhóm để phát triển Khung chiến lược.
Giai đoạn 2 – Phân tích – đề xuất thực hiện phân tích tình hình và nắm bắt toàn diện bối cảnh chính sách, tình hình dữ liệu và các cơ chế lồng ghép hiện có để xác định các lỗ hổng
Giai đoạn 3 – Tầm nhìn và định hướng – tập trung vào việc xác định các định hướng chiến lược cho Khung và hỗ trợ xây dựng tầm nhìn, mục tiêu và kết quả mong đợi để lồng ghép quá trình già hóa
Giai đoạn 4 – Xác định các hoạt động – giúp xác định các hoạt động cụ thể để hỗ trợ lồng ghép quá trình già hóa. Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập một cơ chế điều phối và lựa chọn các đối tác thực hiện.
Giai đoạn 5 – Giám sát và đánh giá – đề xuất thiết lập một cơ chế giúp đo lường và đánh giá sự tiến bộ theo thời gian và thúc đẩy liên tục điều chỉnh và cải tiến các nỗ lực lồng ghép.
Mỗi quốc gia có những đặc điểm riêng, dựa trên sự đa dạng về bối cảnh quốc gia, cấu trúc chính phủ, mức độ phân quyền, truyền thống và văn hóa trong khu vực UNECE. Các hoạt động được đề xuất theo từng giai đoạn nhằm mục đích không mang tính quy định và Hướng dẫn khuyến khích các quốc gia xây dựng dựa trên các nỗ lực và quy trình hiện có khi phát triển Khung chiến lược cho Già hóa chính thống. Hướng dẫn chủ yếu nhắm mục tiêu đến các cán bộ chính phủ chịu trách nhiệm xây dựng, điều phối và giám sát các chính sách liên quan đến già hóa ở cấp quốc gia và địa phương.
Để truy cập Hướng dẫn và tìm hiểu thêm về công việc của UNECE trong việc lồng ghép quá trình già hóa, hãy truy cập: https://unece.org/population/ageing/mainstreaming-ageing
Đỗ Ngát (lược dịch)