Viện Thống kê Thế giới (ISI) là tổ chức duy nhất tập hợp các nhà thống kê trên phạm vi toàn cầu mà không phải là một phần của bất kỳ hệ thống liên chính phủ nào, hơn nữa ISI liên hệ với tất cả các nhà thống kê trên mọi lĩnh vực và các loại hình làm việc kể cả những người thuộc cộng đồng thống kê chính thức. Một phần của sứ mệnh đứng đầu là hỗ trợ và thúc đẩy sự hiểu biết, phát triển và thực hành tốt về số liệu thống kê trên toàn thế giới, ISI luôn nỗ lực để hỗ trợ việc thành lập và phát triển các hiệp hội thống kê quốc gia.
Tại kỳ họp thứ 49 của Ủy ban Thống kê Liên hợp quốc diễn ra tại New York vừa qua, ISI đã tổ chức một sự kiện bên lề với chủ đề “Xây dựng năng lực thống kê: Các cơ quan thống kê có thể làm việc như thế nào với các hiệp hội Thống kê”, với sự tham gia của 40 đại biểu. Tham gia nhóm thảo luận có các chuyên gia thống kê, là những người đã và đang giữ chức vụ lãnh đạo của cơ quan thống kê quốc gia cũng như các hiệp hội thống kê, như: Ông Stephen Penneck, Phó chủ tịch ISI (chủ trì thảo luận); Bà Helen MacGillivray, Chủ tịch ISI và nguyên Chủ tịch của Hiệp hội Thống kê Châu Úc; Bà Heli Mikkelä, Phó Tổng cục trưởng, Thống kê Phần Lan; Ông John Pullinger, nhà thống kê quốc gia, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Thống kê Hoàng gia Anh.
Từ trái sang phải: Heli Mikkelä, John Pullinger, Stephen Penneck và Helen MacGillivray
Các thành viên của mỗi ban đã thảo luận trong 10 phút, nêu rõ kinh nghiệm ở nước mình và quốc tế, đồng thời nhấn mạnh quyền lợi của số liệu thống kê chính thức khi mà có sự hợp tác tốt đẹp giữa các cơ quan thống kê và các hiệp hội chuyên ngành.
John Pullinger đã nói về kinh nghiệm của ông với tư cách Chủ tịch của Hiệp hội Thống kê Hoàng gia Anh (RSS) cũng như tư cách hiện nay là nhà thống kê quốc gia của nước Anh. Ông đã suy nghĩ về vai trò rõ rệt hơn của các nhà thống kê trong thế kỷ 19 hay cả các chuyên gia lão luyện và cần thiết được trình bày đến các nhà thống kê có tiếng nói – đây là vai trò của hiệp hội chuyên ngành. RSS giữ vị trí then chốt trong việc đưa ra trường hợp về luật thống kê ở Anh. Hợp tác với nhau, các cơ quan thống kê quốc gia và các Hệ thống thống kê quốc gia có thể giải thích các nguyên tắc của những nhà thống kê trong nhiều lĩnh vực cũng như khoa học dữ liệu. Các nhà thống kê chính thức có rất nhiều thứ để cung cấp cho các hiệp hội chuyên ngành và ngược lại có lại được rất nhiều từ họ.
Heli Mikkelä đã nói về lịch sử hợp tác lâu dài của Phần Lan với các hiệp hội thống kê về các cuộc họp và hội thảo. Chương trình kĩ năng thống kê thế giới (ISLP) gần đây đã cung cấp thêm sự hợp tác. Ngoài ra còn có sự hợp tác, ví dụ như các hội đồng giám khảo cho các giải thưởng thống kê, trong đó có các đại diện từ các ngành nghề khác. Thống kê là một công cụ, và các hiệp hội thống kê giúp xây dựng các kỹ năng trong các công cụ này. Vai trò của Thống kê Phần Lan trong việc hỗ trợ dự án ISLP cũng được Helen MacGillivray, Chủ tịch của ISS thừa nhận.
Bà Risenga Maluleke đến từ Nam Phi cũng đã đưa ra một ví dụ nổi bật về sự hợp tác của thống kê Nam phi (StatsSA) và Hiệp hội Thống kê Nam Phi trong sáng kiến của họ về Maths4Stats, nhằm tăng cường kĩ năng thống kê trong nước bằng cách đào tạo giảng viên. Tại New Zealand, văn phòng thống kê đã tham gia Hiệp hội thống kê NZ để phát triển chương trình giảng dạy quốc gia mới, xây dựng một số liệu thống kê quốc gia dành cho những người thống kê không chuyên trong chính phủ, và khóa học MSc từ xa. Ở Úc, Cục Thống kê Úc (ABS) tài trợ cho suất học đại học về thống kê chính thức.
Helen MacGillivray đã nói ISI là cơ quan duy nhất trong việc đưa ra các lĩnh vực thống kê khác nhau, thông qua Hội nghị quốc tế, và thông qua các ủy ban tiếp cận và mạng lưới của mình.
Các tổ chức thống kê và các cơ quan thống kê có mối quan tâm chung trong việc phát triển các kỹ năng thống kê trong các cơ quan thống kê và rộng hơn như:
– Những kỹ năng đặc biệt cần thiết đang thay đổi;
– Các hiệp hội cần được hỗ trợ có thể tìm kiếm các mạng lưới khu vực và các đối tác;
– Nhiều quốc gia đưa ra ví dụ về trợ giúp song phương trong khu vực của họ;
– Ví dụ về các cơ quan thống kê giúp phát triển và hỗ trợ giáo trình trong trường học và có MOU với các trường đại học;
– Nhu cầu truy cập dữ liệu thông qua lưu trữ dữ liệu;
– Con người yêu thích số liệu thống kê trình bày đơn giản, biểu đồ đơn giản trên phương tiện truyền thông xã hội có thể hướng người dùng đối với thống kê.
Ủy ban nhấn mạnh mối liên hệ chặt chẽ giữa thống kê chính thức và giáo dục thống kê – “ngay bây giờ, tất cả chúng ta đều phải là giáo viên” và giá trị mà các cơ quan thống kê có thể mang lại cho sự phát triển của các hiệp hội thống kê và các hệ thống thống kê trên toàn thế giới.
Vân Anh (lược dịch)
Nguồn: https://www.isi-web.org/images/news/2018-03ISE.pdf