Thế giới đã có cơ sở để nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của COVID-19. Nền kinh tế toàn cầu đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng, việc làm đang mất đi và ít nhất 1,5 tỷ học sinh, sinh viên, nghiên cứu sinh,… không thể theo học tại trường. Đó là một tình huống đầy thách thức, bất tiện và hết sức khó khăn cho những người đang phải ở nhà (không kể đến các nhân viên y tế anh hùng trên tuyến đầu), nhưng có bằng chứng mới cho thấy việc phong tỏa và các biện pháp giãn cách xã hội đang bắt đầu cứu sống tính mạng của con người. Các nhà khoa học tại Đại học Hoàng gia, London đã công bố một báo cáo mới cho thấy những can thiệp của chính phủ như vậy hiện đã cứu sống 59.000 người ở 11 quốc gia châu Âu khác nhau.
Thông qua việc sử dụng mô hình phân cấp Bayes bán cơ học, các nhà khoa học đã có thể đánh giá mức độ bùng phát của châu Âu và số lượng người chết được ngăn chặn nhờsự can thiệp của chính phủ. Nghiên cứu cho thấy ước tính 15% dân số Tây Ban Nha bị nhiễm COVID-19 cùng với 9,8% ở Ý và 2,7% ở Anh. Na Uy và Đức có tỷ lệ lây nhiễm thấp nhất tính theo tỷ lệ phần trăm dân số của họ ở mức 0,4% và 0,7%.
Mặc dù Ý và Tây Ban Nha đang trong cảnh chết chóc thảm khốc, nhưng tỷ lệ tử vong sẽ cao hơn nhiều nếu cả hai chính phủ đều không hành động. Mô hình cho thấy việc phong tỏa đã cứu 38.000 sinh mạng ở Ý và 16.000 ở Tây Ban Nha cho đến cuối tháng 3 cùng với 2.500 ở Pháp. Họ cũng đã ngăn chặn được cái chết ở những quốc gia không bị ảnh hưởng nặng nề như Đức. Tỷ lệ tử vong thấp hơn ở Đức đã khiến các chuyên gia bối rối và nhờ các cơ quan chức năng chuyển sang thử nghiệm sớm và bắt đầu phong tỏa một phần, 550 trường hợp tử vong đã được ngăn chặn.
Dưới đây là biểu đồ ước tính cho thấy việc phong tỏa đã giúp ngăn chặn được bao nhiêu trường hợp tử vong do COVID-19.
Ngày 31/03/2020, Thủ tướng chính phủ Việt Nam đã ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg về thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19. Theo đó, thực hiện cách ly toàn xã hội kể từ 0h ngày 01/4/2020 đến hết ngày 15/4/2020 trên phạm vi toàn quốc theo nguyên tắc:gia đình cách ly với gia đình, thôn bản cách ly với thôn bản, xã cách ly với xã, huyện cách ly với huyện, tỉnh cách ly với tỉnh, mọi người dân ở tại nhà, chỉ ra ngoài trong trường hợp thật sự cần thiết; phải giữ khoảng cách tối thiểu 2m khi giao tiếp; không tập trung quá 2 người ngoài phạm vi công sở, trường học, bệnh viện và tại nơi công cộng; cơ bản dừng hoạt động vận chuyển hành khách công cộng; hạn chế việc di chuyển giữa các địa bàn. Tuy nhiên, cần phải hiểu cách ly toàn xã hội không phải là biện pháp phong tỏa, “nội bất xuất, ngoại bất nhập”, cũng không phải là lệnh giới nghiêm như thời chiến. Mục tiêu của biện pháp cách ly toàn xã hội là nhằm giảm tối đa tương tác giữa người với người trong xã hội, giảm nguy cơ lây nhiễm dịch covid-19 trong cộng đồng.
Ngọc Bích (sưu tầm và lược dịch)