Sáng ngày 10/10/2022, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê có buổi tiếp xã giao đoàn chuyên gia của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) nghiên cứu về chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến tham dự buổi đón tiếp. Tham dự buổi tiếp đón về phía TCTK còn có đại diện lãnh đạo và công chức các Vụ, Cục chuyên môn thuộc cơ quan TCTK. Về phía ILO có: Bà Michaelle De Cock, Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu và Đánh giá, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO); TS. Francesca Francavilla, Chuyên gia Kinh tế, Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) và các Điều phối viên quốc gia của ILO tại Việt Nam.
Việt Nam cũng đang có nhiều lợi thế và cơ hội đón nhận làn sóng chuyển dịch chuỗi cung ứng ngành điện tử khi các hãng lớn đã và đang chuyển dịch nhà máy, chuỗi sản xuất. Trải qua hơn 2 năm ảnh hưởng đại dịch Covid-19, ngành công nghiệp sản xuất linh kiện điện tử của Việt Nam vẫn là một trong những ngành sử dụng lao động lớn nhất và tăng trưởng nhanh nhất. Theo số liệu từ TCTK, 9 tháng năm 2022, chỉ số sản xuất công nghiệp của sản phẩm điện tử, máy vi tính và sản phẩm quang học của Việt Nam đạt mức tăng trưởng 5,5; kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng điện tử, máy tính và linh kiện tăng 13,3%; điện thoại và linh kiện tăng 10,7%; đồng thời chỉ số sử dụng lao động của doanh nghiệp ngành này tăng 9,8% so với cùng kỳ năm trước.
Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến phát biểu tại buổi làm việc với ILO
Phát biểu tại buổi tiếp đón, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến chào mừng các chuyên gia của ILO đã đến Việt Nam và bố trí làm việc với TCTK tại trụ sở cơ quan TCTK. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến cho biết, những năm trước đây, Việt Nam từng vinh dự là một trong các nước được lựa chọn thực hiện thí điểm thu thập thông tin về lao động và việc làm để làm cơ sở cập nhật chuẩn khái niệm mới về việc làm và thất nghiệp. Kết quả thí điểm đã được đánh giá cao, chuẩn khái niệm mới về việc làm và thất nghiệp đã được áp dụng tại Việt Nam từ năm 2021. Vì vậy, Phó Tổng cục trưởng bày tỏ sự vui mừng khi Việt Nam tiếp tục được ILO lựa chọn là quốc gia thực hiện thí điểm về chuỗi cung ứng điện tử điện tử trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy do dịch Covid -19 và các diễn biến chính trị phức tạp trên thế giới. Với năng lực và kinh nghiệm của Tổng cục Thống kê, Phó Tổng cục trưởng tin tưởng rằng TCTK và ILO sẽ thực hiện thành công thí điểm Khảo sát chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam, là tiền đề để tiến tới công tác khảo sát chính thức trong thời gian tới.
Đoàn công tác của ILO tại buổi làm việc với TCTK Việt Nam
Khảo sát chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam do TCTK phối hợp thực hiện cùng ILO với mục đích khảo sát thí điểm thu thập thông tin đánh giá chuỗi cung ứng điện tử nhằm phác thảo các nguyên tắc thiết kế, thiết lập những thông tin cơ sở, lập sơ đồ chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam, để đánh giá những cơ hội và thiếu hụt về việc làm thỏa đáng trong chuỗi cung ứng. Việc khảo sát được tiến hành theo 3 giai đoạn, cụ thể: Giai đoạn 1: Thí điểm nội dung bảng hỏi dành cho cơ sở sản xuất kinh doanh; Giai đoạn 2: Tiếp tục thí điểm nội dung bảng hỏi dành cho cơ sở sản xuất kinh doanh; Giai đoạn 3: Tiếp tục thí điểm nội dung bảng hỏi dành cho cơ sở sản xuất kinh doanh, bổ sung nội dung thí điểm bảng hỏi đối với lao động trong các cơ sở sản xuất kinh doanh.
Giao đoạn 1 đã hoàn thành phỏng vấn 25 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể trong năm 2021. Giai đoạn 2 đã hoàn thành phỏng vấn 25 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể trong quý II/2022 tại 10 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Sơn La.
Tại buổi làm việc, các đại biểu đã được tiếp cận với tài liệu hướng dẫn thực hiện khảo sát thí điểm với mục đích mô tả phương pháp luận để lập bản đồ chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam và đánh giá các cơ hội và thâm hụt về việc làm thỏa đáng trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Kết quả lập bản đồ và khảo sát sẽ là công cụ để định hình những nơi làm việc an toàn và lành mạnh trong ngành sau đại dịch Covid-19.
Theo kế hoạch thống nhất giữa 2 cơ quan, trong tháng 10 sẽ thực hiện các nội dung công việc như sau: Hội thảo lấy ý kiến các đơn vị về Phương pháp khảo sát chuỗi cung ứng điện tử; Làm việc với các đơn vị trong Tổng cục để tìm hiểu về chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam; Tập huấn cho ĐTV, GSV 10 tỉnh đã thu thập thông tin Giai đoạn 2 về thu thập thông tin Giai đoạn 3. Dự kiến, Hội thảo Kết quả thí điểm khảo sát chuỗi cung ứng điện tử tại Việt Nam và Kế hoạch tiếp theo sẽ diễn ra vào tháng 12/2022.
Tại buổi làm việc, các đơn vị liên quan của TCTK đã cùng với ILO thảo luận sôi nổi về các công việc sẽ được thực hiện trong các buổi làm việc của tuần này và các nội dung của phương pháp khảo sát. Các chuyên gia ILO cho biết, sau Hội thảo ILO sẽ tổng hợp ý kiến của các bên và cùng TCTK tiếp thu và giải quyết và thực hiện các công tác chuẩn bị cho đào tạo liên quan đến khảo sát. Có 2 hoạt động quan trọng cần lưu ý, đó là có 1 phần mềm chuẩn bị tốt, tránh xảy ra sai sót trong quá trình làm việc; và dịch bảng hỏi để tìm ra lỗi bất cập và khắc phục ngay. Các Chuyên gia cũng cho rằng cần xây dựng các khuyến nghị liên quan đến Việt Nam. Vấn đề này tương đối quan trọng do được tiếp cận phương pháp khảo sát mới. ILO sẽ cố gắng sổ sung lại các câu hỏi, các hoạt động đã thực hiện nhưng có một số vấn đề còn bỏ ngỏ.
Đến nay, ILO đã thực hiện rất nhiều khảo sát về việc làm thỏa đáng, chuyển từ cách tiếp cận khảo sát cấp quốc gia hay cấp ngành sang khảo sát cho một chuỗi cung ứng cụ thể là một hoạt động tương đối mới. Việc lập bản đồ doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng có thể thực hiện với các doanh nghiệp từ tầng thứ 5-1 hoặc từ tầng 1-5 và đồng thời phỏng vấn người lao động để xây dựng chỉ số về việc làm thỏa đáng từ phía người lao động. Sau khi thẩm định được phương pháp luận, có thể công khai phương pháp và ứng dụng phương phát luận này cho việc khảo sát các ngành hàng khác.
Cục Thu Thập dữ liệu và Ứng dụng công nghệ thông tin thống kê được lãnh đạo TCTK giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với các Vụ làm việc với đoàn chuyên gia ILO theo lịch công tác từ ngày 12-14/10/2022.