Trong một thế giới ngày càng có nhiều khủng hoảng và bất ổn, số liệu thống kê chất lượng cao và đáng tin cậy là điều quan trọng, làm nền tảng cho hoạt động của các tổ chức quốc tế như UNCTAD – một nguồn tư vấn chính sách và dữ liệu nghiên cứu đáng tin cậy.
Tổng thư ký UNCTAD Rebeca Grynspan cho biết: “Sự phát triển cần có định hướng và định hướng cần có mục tiêu, do đó cần có số liệu thống kê”. “Số liệu thống kê chính thức về thương mại, đầu tư, tài chính và công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin thực sự về các nỗ lực toàn cầu và tập thể hướng tới sự phát triển toàn diện và bền vững.”
Sự đảm bảo xuất sắc về mặt thống kê là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của UCNTAD nhằm thực hiện các nhiệm vụ trên phạm vi rộng do các quốc gia thành viên Liên hợp quốc đặt ra trong cột mốc Hiệp ước Bridgetown.
Trong nhiều thập kỷ, các kết quả thống kê quan trọng như Sổ tay Thống kê UNCTAD và trung tâm dữ liệu của UNCTAD – cung cấp miễn phí các bộ dữ liệu có thể so sánh quốc tế cho chính phủ, cơ sở nghiên cứu, doanh nghiệp, nhà báo và tổ chức xã hội dân sự, cung cấp thông tin cho nghiên cứu, tranh luận công khai và ra quyết định dựa trên bằng chứng.
Hướng dẫn cho công việc thống kê của UNCTAD là các nguyên tắc quản lý các hoạt động thống kê quốc tế của Liên hợp quốc và Khung đảm bảo chất lượng thống kê của Liên hợp quốc (SQAF) được cập nhật vào đầu năm 2023.
Vì vậy, các nguyên tắc chính được nêu trong khuôn khổ là gì? Nó hoạt động như thế nào trong thực tế?
Dưới đây là năm điều bạn cần biết.
1. Những điểm chính của SQAF là gì?
SQAF được tạo mới đề cập đến ba lĩnh vực chất lượng thống kê: thể chế, đầu ra và quy trình. Các khía cạnh này bao gồm nhiều thành phần và chỉ tiêu khác nhau, góp phần nâng cao chất lượng tổng thể của số liệu thống kê do UNCTAD tạo ra. Khung này nhấn mạnh các thành phần chính như mức độ phù hợp, độ chính xác, tính kịp thời, khả năng tiếp cận, tính mạch lạc và tính minh bạch. Nó cũng bao gồm một bộ các định nghĩa và hướng dẫn, danh sách kiểm tra đánh giá và quản lý chất lượng cũng như một chương trình cải tiến để sử dụng thực tế.
2. Tính minh bạch và tính độc lập quan trọng đến mức nào?
SQAF nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa ra số liệu thống kê một cách khách quan, minh bạch và độc lập về mặt chuyên môn. Nó đảm bảo rằng tất cả các phương pháp và kết quả đầu ra đều được xác định dựa trên những cân nhắc về mặt thống kê, không chịu áp lực từ bên ngoài – đồng thời các báo cáo thống kê và thông cáo báo chí vẫn khách quan và vô tư.
3. Còn những cải tiến liên tục thì sao?
SQAF xác định một loạt các chỉ số hiệu suất chất lượng (QPI), có thể được sử dụng trong các đánh giá, tự đánh giá nội bộ để đánh giá tiến độ thực hiện khung của UNCTAD. Khung này khuyến khích tất cả các nhóm UNCTAD được giao nhiệm vụ biên soạn và phổ biến số liệu thống kê tiến hành tự đánh giá ba năm một lần. Những đánh giá này, do Tổng thư ký UNCTAD giám sát, sẽ giúp xác định các lĩnh vực cần cải thiện và các kế hoạch hành động tương ứng. QPI cũng có thể được sử dụng cho các đánh giá ngang hàng bên ngoài UNCTAD.
4. SQAF áp dụng như thế nào với các cơ quan khác của Liên hợp quốc?
SQAF của UNCTAD có thể tùy chỉnh để linh hoạt và hiệu quả. Khung này ngay từ đầu đã đưa ra sự hiểu biết chung về các khía cạnh chất lượng và sự đảm bảo cho tất cả các cơ quan trong hệ thống thống kê của Liên hợp quốc. Nhưng hầu như không có cách tiếp cận nào phù hợp cho tất cả mọi người, nên nó được thiết kế để có thể thích ứng. SQAF cung cấp một khung chung, có thể được tùy chỉnh để phù hợp với hoàn cảnh và yêu cầu cụ thể của bất kỳ cơ quan nào trong Liên hợp quốc.
5. Nó đã tạo ra sự khác biệt gì?
Một ví dụ về hoạt động của SQAF là dự án gần đây của UNCTAD nhằm đo lường chi phí để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG). Công việc này đã lấp đầy những khoảng trống dữ liệu, giúp 90 quốc gia – bao gồm 48 nền kinh tế đang phát triển – hiểu được họ cần chi bao nhiêu và cách phân bổ nguồn tài chính tốt nhất. Nó tập trung vào sáu “con đường” mang tính chuyển đổi để phát triển bền vững. Nó cũng ước tính chi phí để đạt được bình đẳng giới đối với một số chỉ số SDG nhất định. Phân tích đã giúp xác định sự phối hợp bằng cách chỉ ra cách chi tiêu trong một lĩnh vực cũng có thể thúc đẩy kết quả ở các lĩnh vực khác và cách chi tiêu kết hợp có thể đẩy nhanh tiến độ hướng tới SDG.
Điều này có nghĩa là các nền kinh tế có nguồn lực hạn chế không cần phải dồn tài chính để đáp ứng mọi mục tiêu. Bằng cách tận dụng sự phối hợp, các quốc gia có thể tận dụng tối đa nguồn lực của mình và đưa Chương trình nghị sự 2030.
Nguyễn Mai (lược dịch)
Nguồn: https://unctad.org/news/delivering-quality-statistics-development-five-things-know