Phần lớn những người nghèo trên thế giới đều sống ở các vùng nông thôn, cho nên rất khó có được thông tin đáng tin cậy và hài hòa về số lượng và điều kiện của họ.
Để giúp đáp ứng sự thiếu hụt này trong cuộc chiến chống nạn nghèo đói toàn cầu, Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) phối hợp Sáng kiến về nghèo đói và phát triển con người của Oxford (OPHI) đã công bố báo cáo giới thiệu Chỉ số nghèo đa chiều nông thôn đổi mới (Rural Multidimensional Poverty Index, R-MPI).
R-MPI mở rộng các phương pháp hiện có để đo lường nghèo đói ở nông thôn bằng cách xem xét kỹ hơn khả năng của người dân nông thôn: an ninh lương thực, chất lượng dinh dưỡng của họ; trình độ học vấn; và mức sống của họ. Ngoài ra, FAO và OPHI đã bổ sung thêm hai khía cạnh chính ảnh hưởng đến đời sống của cư dân nông thôn nói riêng: khả năng tiếp cận (hoặc thiếu) đối với các tài sản nông nghiệp đầy đủ và khả năng chịu rủi ro về môi trường và các rủi ro khác cũng như bảo vệ xã hội.
“Mặc dù thực tế là đã có một loạt các thước đo nghèo đói và được sử dụng phổ biến, nhưng thông tin hài hòa về nghèo đói ở nông thôn, có thể cung cấp thông tin đo lường đúng đắn và đồng nhất, ít có sẵn hơn. R-MPI bao gồm các chỉ số sáng tạo về mức độ đầy đủ của quyền sở hữu tài sản nông nghiệp, bảo trợ xã hội trong nông thôn và mức độ rủi ro. Trong ứng dụng được đề xuất trong báo cáo, R-MPI sử dụng các đổi mới trong khía cạnh rủi ro, kết hợp khảo sát hộ gia đình với dữ liệu không gian địa lý”, Nhà kinh tế trưởng của FAO Maximo Torero Cullen cho biết tại buổi ra mắt báo cáo.
R-MPI được xây dựng dựa trên quan điểm cho rằng một khía cạnh đơn lẻ, chẳng hạn như thu nhập hộ gia đình, không đánh giá chính xác tình trạng nghèo ở các vùng nông thôn. Ngày nay người ta đã công nhận rộng rãi rằng khó khăn có ý nghĩa hơn nhiều so với một tài khoản ngân hàng trống rỗng.
Quan điểm đó được phản ánh trong Chỉ số Nghèo đa chiều toàn cầu (MPI), được Chương trình Phát triển Liên hợp quốc và OPHI đưa ra vào năm 2010 và được áp dụng cho 109 quốc gia và 5,9 tỷ người vào năm 2021.
R-MPI, mở rộng phạm vi của MPI toàn cầu, cũng bao gồm sự kết hợp sáng tạo của dữ liệu khảo sát và không gian địa lý để định lượng rủi ro của cư dân nông thôn khi tiếp xúc với hạn hán, lũ lụt hoặc sóng nhiệt.
Sabina Alkire, giám đốc OPHI cho biết: “việc giới thiệu R-MPI này là một bước quan trọng đầu tiên để định hình môi trường dữ liệu và thảo luận về cách tiếp tục nâng cao hiểu biết về nghèo đói ở nông thôn với mục tiêu chấm dứt nghèo đói ở mọi hình thức và khía cạnh của nó”.
Những phát hiện hữu ích
Tính hữu ích của công cụ mới này được minh họa trong báo cáo chung của FAO-OPHI, đã kiểm tra chỉ số này bằng cách sử dụng các cuộc khảo sát hộ gia đình gần đây ở Ethiopia, Malawi, Niger và Nigeria.
Báo cáo chỉ ra cách R-MPI nắm bắt thông tin bổ sung và khác biệt so với các biện pháp khác – cả đo lường tiền tệ và đo lường đa chiều – không bao gồm các đặc thù nông thôn. Các khía cạnh bao gồm đã được chứng minh là hiệu quả từ quan điểm thống kê. Sự chồng chéo giữa thiếu hụt tiền tệ và phi tiền tệ là đáng kể. Tuy nhiên, R-MPI xác định được nhiều người nghèo hơn. Ví dụ, ở Malawi, có tới 14% người nghèo ở nông thôn được xác định theo R-MPI mà không được xác định là nghèo theo thước đo tiền tệ.
R-MPI cũng đã được thử nghiệm trên thực tế, cụ thể là ở 64 vùng nông thôn của Malawi. Các thành viên trong cộng đồng được yêu cầu xem xét các khía cạnh trong R-MPI, dựa trên kinh nghiệm sống của họ để xác định sự khó khăn và nghèo đói ở nông thôn. Trong khi hầu hết các khía cạnh ra được coi là quan trọng, những yếu tố khác – chẳng hạn như trạng thái tinh thần hoặc ngoại hình cũng được đưa ra. Mặc dù không phải tất cả những yếu tố này đều có thể dễ dàng được đưa ra trong các cuộc khảo sát quy mô lớn, nhưng các bài học quan trọng đã được rút ra về hạn chế của các thước đo tiền tệ và tầm quan trọng của việc điều chỉnh thước đo cho phù hợp với bối cảnh nông thôn.
Tất cả điều này không chỉ là tạo ra nhiều dữ liệu hơn. Việc xác định chính xác hơn ai là người nghèo cùng cực, họ sống ở đâu và những hạn chế cụ thể nào cản trở họ thoát nghèo ở nông thôn, có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành các chính sách chính xác hơn để giải quyết tình trạng nghèo đói ở nông thôn.
FAO đang hỗ trợ các quốc gia thiết kế và ban hành các chính sách giải quyết tình trạng của nông dân nghèo và quy mô nhỏ, tăng cường sinh kế và cải thiện khả năng phục hồi và khả năng thoát nghèo cùng cực của họ. R-MPI có thể giúp như một công cụ hướng dẫn cho các nhà hoạch định chính sách và như một công cụ giám sát cho các dự án và chương trình tìm cách giải quyết tình trạng nghèo ở nông thôn.
Bản báo cáo đầy đủ xem thêm tại https://www.fao.org/documents/card/en/c/cb8269en
Thu Hương (dịch)
Nguồn: https://www.fao.org/newsroom/detail/fao-rural-poverty-RMPI/en