Từ ngày 3-5 tháng 10 năm 2012, tại St. Petersburg, LB Nga, Cơ quan Thống kê Quốc gia LB Nga (ROSSTAT) cùng với Ủy ban Kinh tế Châu Âu của LHQ (UNECE) đồng tổ chức “Hội nghị chuyên đề Cấp cao về Hiện đại hóa Sản xuất và Dịch vụ thống kê”. Hội nghị được tổ chức trong phạm vi công việc của Nhóm Phát triển Chiến lược Cấp cao về Cấu trúc Công tác Thống kê (HLG-BAS), với sự tài trợ của LB Nga. Thành phần được mời tham gia Hội nghị là những người đứng đầu các tổ chức thống kê quốc gia trong và ngoài khu vực UNECE quan tâm nội dung chuyên đề này..
Để đáp ứng những đòi hỏi về nhu cầu thông tin thống kê mới, cũng như các vấn đề mang tính phức táp về tác động của toàn cầu hóa; đo lường sự phát triển bền vững, và thống kê liên quan đến biến đổi khí hậu, đã thúc ép các cơ quan thống kê phải phát triển những phương pháp sản xuất thống kê mới. Trong khi đó, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu xẩy ra gần đây và tác động của nó đối với tài chính công, chắc chắc làm giảm năng lực của các hệ thống thống kê quốc gia trong việc thích ứng với yêu cầu mới, như phát triển nhanh công nghệ, tạo ra những khả năng mới trong thu thập, xử lý, tổng hợp và phổ biến thông tin thống kê hiệu quả hơn. Do vậy, mục tiêu hội nghị lần này là để thảo luận về các ý tưởng, phương pháp mới và chia sẻ những thực hành hay về hiện đại hoá và tinh giản quy trình thống kê, nhằm nâng cao hiệu quả công tác này và tăng cường sự phối hợp hiệu quả giữa các hệ thống thống kê quốc gia. Hội nghị đã tập trung vào thảo luận sự cân bằng những yếu tố khác nhau để có được sự kết hợp tốt nhất giữa nhu cầu đa dạng và ngày càng tăng về số liệu thống kê có chất lượng và kịp thời với những áp lực liên tục tăng về tăng hiệu quả và giảm gánh nặng trong việc sản xuất thông tin. Các nội dung cụ thể được đề cập đến trong các buổi thảo luận là: (a) những thách thức về hiện đại hóa sản xuất thống kê; (b) thích ứng với cấu trúc công việc nhằm tổ chức hợp lý quá trình sản xuất thống kê; (c) phối hợp hiệu quả các hệ thống thống kê quốc gia: giữa hệ thống tập trung với hệ thống phân tán; và (d) số liệu thống kê kinh tế tích hợp.
(a) Những thách thức về hiện đại hóa sản xuất thống kê
Những thách thức trong việc hiện đại hóa sản xuất thống kê hiện tại như đã nói ở trên là rõ ràng. Buổi thảo luận đầu tiên về chủ đề này đã được các đại biểu thảo luận sôi nổi, đáng chú ý là báo cáo tham luận của Tổng cục Trưởng Tổng cục Thống kê Hà Lan và cũng là Trưởng nhóm HLG BAS Gosse, Van der Veen về “ tầm nhìn và chiến lược của HLG-BAS” (Modernizing statistics: The vision and strategy of the HLG-BAS); Người đứng đầu các Nhà thống kê Australia – Brian Pink đã báo cáo về việc “ Thi hành chiến lược “(Implementing the Strategy); Lãnh đạo Thống kê Italy (ISTAT) – Enrico Giovannini đọc tham luận về ‘ Những cơ hội cho những sản phẩm và dịch vụ mới’ (Opportunities for new products and services).
(b) Thích ứng với cấu trúc công việc để tổ chức hợp lý quá trình sản xuất thống kê
Chuyên đề “Thích ứng với cấu trúc kinh doanh để tổ chức hợp lý quá trình sản xuất thống kê” cũng là trọng tâm của cuộc hội nghị. Tại đây đã thảo luận về tác động của những thay đổi đối với vấn đề tổ chức và quản lý sản xuất thống kê. Theo truyền thống, quá trình sản xuất thống kê, từ khâu thiết kế điều tra, thu thập, xử lý đến phổ biến dữ liệu, diễn ra độc lập đối với từng lĩnh vực thống kê và từng nhà cung cấp dữ liệu riêng, từng hệ thống xử lý và phương pháp luận cũng như các nhóm người dùng. Phương pháp tiếp cận này có thể trước đây đã hoạt động, nhưng hiện nay do môi trương đã thay đổi nhanh, tạo nên những thách thức, bao gồm các nhu cầu mới, các nguồn dữ liệu mới và những tiến bộ về công nghệ quan trọng cũng như phương pháp. Những sáng kiến khác nhau của khu vực và toàn cầu hiện nay đã được thảo luận, bao gồm tầm nhìn và chiến lược của Nhóm Chuyên gia Cao cấp về các phát triển chiến lược trong cấu trúc công tác Thống kê, về tiêu chuẩn hoá tăng lên, công tác quản lý siêu dữ liệu và chất lượng cũng như thực hiện các mô hình về quy trình công tác thống kê chung (GSBPM).Tại phiên họp này người đứng đầu bộ phận Thông in và Phương pháp Thống kê của UNECE – Steven Vale đã đọc bài “ Tổng quan về Hiện đại hóa dựa trên những tiêu chuẩn”(Overview of standards based modernization); Trưởng phòng Tổng hợp của Thống kê Italy – Emanuele Baldacci tham luận về “ Khai thác các nguồn dữ liệu mới” (Harnessing new data sources)
(c) Phối hợp hiệu quả các hệ thống thống kê quốc gia: giữa hệ thống tập trung với hệ thống phân tán
Hệ thống thống kê được coi là tập trung hay phân tán tùy thuộc vào phạm vi trách nhiệm thu thập, xử lý và phổ biến các số liệu thống kê chính thức là quyền của một tổ chức trung tâm duy nhất hay không. Hệ thống thống kê được cho là tập trung khi tất cả, hoặc hầu hết các sản phẩm và dịch vụ của hệ thống thống kê được sản xuất và phổ biến do một tổ chức trung tâm. Ngược lại hệ thống phi tập trung khi số liệu thống kê do nhiều cơ quan hoặc các bộ khác nhau sản xuất tuy thuộc vào các lĩnh vực ( phân cấp chức năng) hay những cơ quan thống kê địa phương khác nhau (phân cấp lãnh thổ). Tuỳ theo quy mô, tổ chức hành chính và lãnh thổ của đất nước, cả hai hệ thống có thể có những lợi thế và bất lợi, nhưng mục tiêu cuối cùng của hệ thống tập trung và phân tán là phải để cung cấp cho người dùng những số liệu thống kê có căn cứ, thích hợp, chất lượng cao và đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dùng. Các vấn đề về thu thập, xử lý, vấn đề giám sát chất lượng và phổ biến dữ liệu trong cả hai hệ thống này đều được nhằm tập trung chủ yếu vào việc chia sẻ những thực hành hay về hiệu quả và năng lực sản xuất thông tin thống kê trong hệ thống thống kê tập trung và hệ thống thống kê phân cấp theo lãnh thổ.
Chuyên đề này đã thu hút nhiều báo cáo tham luận, đáng quan tâm là: “Số liệu thống kê tập trung dựa vào đăng ký hành chính phân cấp”, báo cáo mời của 2 chuyên gia Thống kê Phần Lan Heli Jeskanen – Sundstrom (Centralized statistics from decentralized administrative registers); “Chiến lược cải cách Hệ thống Thống kê Quốc gia Ukraina” của Phó tổng cục Trưởng thứ nhất cơ quan thông kê Ukraina – Vadim Pischeiko (Strategy for the reform of the National Statistical System of Ukraine); “Hiện đại hóa sản xuất thống kê ở Liên bang” của Phó Tổng cục Trương Thông kê Liên bang Đức – Dieter Sarreither (Modernizing statistical production in a federal State)
(d) số liệu thống kê kinh tế tích hợp
Các nguyên tắc chỉ đạo được quốc tế chấp nhận về thống kê kinh tế, bao gồm cả hệ thống Tài khoản quốc gia năm 2008 và cán cân thanh toán hàng năm, cùng những hướng dẫn thêm về chuyên ngành như đo lường giá cả và đo lường đầu tư trực tiếp nước ngoài, nhằm hỗ trợ cho các cơ quan thống kê quốc gia trong việc sản xuất số liệu thống kê kinh tế có liên quan và có thể so sánh quốc tế. Để sản xuất các thống kê kinh tế phù hợp và nhất quán cần phải tích hợp khâu sản xuất các số liệu thống kê kinh tế. Phiên họp đã tập trung vào phạm vi tích hợp các số liệu thống kê kinh tế ở tất cả các cấp độ của quá trình sản xuất, từ thu thập dữ liệu đến xử lý và phổ biến dữ liệu. Nội dung này bao gồm cả các cuộc thảo luận về các nguồn dữ liệu khác nhau, thực thi các định nghĩa chung và phân loại xuyên suốt các lĩnh vực thống kê. Tích hợp các số liệu thống kê kinh tế tạo cơ hội cho việc tinh giản quá trình sản xuất thống kê và tăng hiệu quả. Thảo luận về chủ đề này, đáng chú ý là báo cáo của Phó Tổng cục Trưởng Thống kê Phần Lan – Hilkka Vihavainen “ Hướng đến cải thiện tính nhất quán của số liệu thống kê kinh tế” (Towards improved coherence of economic statistics); ‘ Hướng dẫn về hiện đại hóa và tích hợp khâu sản xuất và phổ biến số liệu thống kê “ của Giám đốc Cục Phân tích Kinh tế Hoa Kỳ -Steve Landefeld (Guide for Modernizing and Integrating the Production and Dissemination of Statistics)
Các tổ chức thống kê trong Liên minh Châu Âu hiện đang phải đối mặt với nhiều yêu cầu và thách thức mới, như hiện đại hóa sản xuất thống kê, tổ chức hợp lý quá trình sản xuất thống kê, Phối hợp hiệu quả các hệ thống thống kê quốc gia. Theo đó, đáp ứng nhu cầu về thông tin thống kê, chất lượng dữ liệu, chi phí sản xuất thống kê và đơn gian hóa quản lý cũng như tận dụng những cơ hội mới mà các nền kinh tế số mang lại. Rõ ràng họ không còn chọn lựa nào khác là phải phản ứng và hành động với những thực tế mới này. Tại hội nghị này, các quốc gia thành viên đã thảo luận sôi nổi về các nội dung chủ đề trên, cũng như để thực hiện chiến lược chung nhằm có được một hệ thống sản xuất số liệu thống kê cho cả cộng đồng lớn Châu Âu. Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng, các công cụ chính sách đang được triển khai, môi trường sản xuất hiện đang được thiết kế, một số sáng kiến hàng đầu được phát triển ở những lĩnh vực thống kê quan trọng. Thế giới đang thay đổi, với một khối lượng lớn dữ liệu sẵn có, phương pháp và công nghệ mới được tạo ra, hy vọng trong tương lai không xa các nhà Thống kê Châu Âu sản sẽ xuất hiệu quả các số liệu thống kê có chất lượng cao hơn với chi phi thấp để đáp ứng tối đa nhu cầu người sử dụng./.
TMH
Nguồn . http://www.unece.org/stats/documents/2012.10.hls.html,