Hội nghị lần thứ hai Nhóm Chỉ đạo Thống kê Nông nghiệp (SGAS) do Phòng Thống kê thuộc Ủy ban Kinh tế- xã hội Khu vực Châu Á Thái bình dương (ESCAP) phối hợp Văn phòng Tổ chức Nông Lương LHQ khu vực Châu Á Thái bình dương và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tổ chức tại Bangkok, Thái Lan từ ngày 18-21 tháng 7 năm 2012.
Mục đích của hội nghị lần này là: (1) xem xét để đưa ra bản dự thảo Kế hoạch thực hiện cấp vùng về Chiến lược toàn cầu cải thiện thống kê nông nghiệp và nông thôn ở khu vực châu Á mà kỳ họp thứ nhất (tổ chức tại Manila, Philippines từ 21-23 tháng 11 năm 2011) đã đề ra; và (2) đưa ra các quyết định quan trọng trong việc tích hợp số liệu thống kê nông nghiệp vào các hệ thống thống kê quốc gia, nhằm cải tiến việc phối hợp trong sản xuất và phổ biến số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn ở các quốc gia.
Cơ cấu và thành phần các thành viên SGAS do Phòng Thống kê của ESCAP và lãnh đạo Phòng Thống kê Nông nghiệp thuộc Ủy ban châu Á và Thái Bình Dương (APCAS) quyết định trên cơ sở cân bằng các đại diện và cần thiết để đảm bảo chức năng hiệu quả công việc. Các thành viên của Nhóm sẽ được bổ nhiệm với nhiệm kỳ 2 năm trong các phiên họp của Ủy ban Thống kê. Tất cả các thành viên đủ tư cách đều được tái bổ nhiệm. Nhóm chỉ đạo Thống kê Nông nghiệp gồm 23 thành viên, đại diện cho các cơ quan thống kê, các bộ nông nghiệp và các viện nghiên cứu chính sách nông nghiệp quốc gia được chọn trong khu vực. Người đứng đầu của SGAS hiện nay là ông Romeo Recide, Vụ trưởng vụ Thống kê Nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp Philippines. Đại diện cho Việt Nam tham gia vào SGAS là ông Pham Quang Vinh, Vụ trưởng Vụ Thống kê Nông, Lâm và Thủy sản nghiệp, Tổng cục Thống kê.
Sau đây là các nội dung quan trọng liên quan đến hội nghị và được SGAS quan tâm, thảo luận và thống nhất trong các phiên họp của nhóm, như: (1) tầm quan trọng của số liệu Thống kê nông nghiệp và nông thôn; (2) chiến lược toàn cầu cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn; (3) sự quan tâm của Ủy ban thống kê ESCAP đến “Chiến lược toàn cầu cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn”
1) Tầm quan trọng của số liệu Thống kê nông nghiệp và nông thôn
Như chúng ta biết, cứ ba trong bốn người nghèo ở các nước đang phát triển hiện đang sống ở nông thôn. Hầu hết kế sinh nhai của họ trực tiếp hoặc gián tiếp dựa vào nông nghiệp. Phát triển nông nghiệp là vấn đề quan trọng mang tính sống còn để đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ, đặc biệt là những vấn đề liên quan đến đói nghèo, an ninh lương thực và môi trường bền vững. Nông nghiệp đóng góp vào sự phát triển như là một hoạt động kinh tế, như là một nguồn sinh kế, và như là nhà cung cấp dịch vụ môi trường. Các vai trò đó đã được nêu chi tiết trong Báo cáo phát triển Thế giới năm 2008 của Ngân hàng Thế giới về “Nông nghiệp cho phát triển”. Với việc thừa nhận tầm quan trọng của nông nghiệp, chúng ta cần phải có những cam kết mới đối với nông nghiệp trong cộng đồng phát triển quốc tế. Các Quyết định về trợ giúp và đầu tư, để thúc đẩy tăng trưởng nông nghiệp, cần phải được dựa trên thông tin có cơ sở về việc sử dụng đất, các yếu tố sản xuất nông nghiệp, tình hình kinh tế và xã hội đang thịnh hành mà các nhà sản xuất trong lĩnh lực nông nghiệp phải đối mặt và tương tác của những vấn đề này, đến các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu. Những tác động của các yếu tố này chỉ có thể đo lường và đánh giá có hiệu quả bằng số liệu thống kê thích hợp. Tuy nhiên, hiện nay chỉ có một lượng ít ỏi, đến mức nghiêm trọng, về dữ liệu thống kê dùng làm cơ sở cho việc tiếp thị, đầu tư, hay các quyết định chính sách; hoặc để đánh giá hiệu quả những cam kết, chính sách hiện tại.
2) Chiến lược toàn cầu cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn
Sáng kiến phát triển Chiến lược toàn cầu cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn là sự đối phó với vấn đề giảm số lượng và chất lượng số liệu thống kê nông nghiệp và nhu cầu cung cấp thông tin thống kê có liên quan để hỗ trợ các yêu cầu dữ liệu đang nổi lên trong các lĩnh vực như nhiên liệu sinh học, sự nóng lên toàn cầu và an ninh lương thực. Tại phiên họp lần thứ 40, năm 2009, Ủy ban Thống kê Liên Hiệp Quốc đã thúc đẩy mạnh mẽ phát triển chiến lược toàn cầu, với việc đồng thuận đã đạt được để giải quyết tình hình không mấy tốt đẹp của thống kê nông nghiệp hiện nay và để khởi động một sáng kiến xây dựng năng lực thống kê mới nhằm thực hiện những cải tiến cần thiết. Ủy ban Thống kê đã thành lập một nhóm công tác, gồm đại diện quốc gia và quốc tế, được gọi là “Người ủng hộ Nhóm chủ trì”, để chỉ đạo sự phát triển Chiến lược toàn cầu. Chiến lược đã được Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Nông Lương thế giới (FAO) chuẩn bị cuối cùng với những sản phẩm đầu vào đáng kể của “Người ủng hộ Nhóm chủ trì”. Sau đó các tài liệu (E/CN.3/2010/3) đã được trình bày tại phiên họp 41 của Ủy ban thống kê (tháng 2 năm 2010), và đã được nhất trí chấp thuận.
3) Quan tâm của Ủy ban Thống kê ESCAP đến “Chiến lược toàn cầu cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn”
Tại kỳ họp thứ hai của FAO, Ủy ban Thống kê ESCAP đã có sự quan tâm đặc biệt đến “Chiến lược toàn cầu cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp và nông thôn”. Ủy ban công nhận tính cấp bách của việc cần thiết phải cải thiện số liệu thống kê nông nghiệp trong khu vực và tầm quan trọng của việc tích hợp các số liệu thống kê nông nghiệp vào hệ thống thống kê quốc gia. Uỷ ban đã cương quyết thông qua quyết định đề nghị của FAO, nhằm phát triển một kế hoạch thực hiện khu vực Chiến lược Toàn cầu, và yêu cầu Ban thư ký phối hợp nỗ lực này trong quan hệ đối tác với FAO và các tổ chức có liên quan khác trong khu vực và ở tiểu khu vực.
Uỷ ban đạt được sự nhất trí là các kế hoạch thực hiện khu vực cải thiện thống kê nông nghiệp và nông thôn cần được lồng ghép vào chương trình khu vực để nâng cao thống kê kinh tế ở châu Á và Thái Bình Dương. Với tinh thần này, Ủy ban quyết định thành lập một phân nhóm về số liệu thống kê nông nghiệp (nay là Nhóm chỉ đạo thống kê nông nghiệp và nông thôn) thuộc Nhóm chỉ đạo Chương trình khu vực cải thiện số liệu Thống kê kinh tế
Những kết quả đạt được của phiên họp lần thứ hai là đáng khích lệ và được các giới chức đánh giá rất cao. Tại phiên bế mạc hội nghị, ông Hiroyuki Konuma, Phó Tổng giám đốc Tổ chức Nông Lương Thế giới (FAO) và đại diện FAO ở Khu vực Châu Á Thái bình dương đã đưa ra những đánh giá tích cực. Theo ông, trong bối cảnh hiện nay, cải thiện thống kê nông nghiệp là nền tảng cho các nhà hoạch định chính sách để có quyết định can thiệp vào vấn đề an ninh lương thực và phát triển nông nghiệp và nông thôn. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý là những nỗ lực quan trọng của SGAS còn sẽ đi trên con đường dài để tạo điều kiện cho các hệ thống thống kê quốc gia sản xuất ra những thông tin thống kê cơ bản về nông nghiệp và nông thôn cần cho việc hỗ trợ ra quyết định trong thế kỷ 21 này, đặc biệt về an ninh lương thực và những vấn đề ngày càng được quan tâm như nhiên liệu sinh học, tác động nông nghiệp đối với môi trường cũng như thông tin về thị trường và biến động giá./.
Nguồn: http://www.unescap.org/stat/agri-stat/, TMH