Ngày 11/10/2022, tại Hà Nội, Tổng cục Thống kê (TCTK) phối hợp với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tổ chức buổi hội thảo nhằm lấy ý kiến các chuyên gia về báo cáo lao động việc làm phi chính thức. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến chủ trì Hội thảo.
Phó Tổng cục Trưởng Nguyễn Trung Tiến phát biểu chủ trì Hội thảo
Tham dự hội thảo trực tiếp có sự góp mặt của: Ông Đậu Ngọc Xuân, Vụ trưởng Vụ Xã hội Ban Kinh tế Trung ương; Ông Bùi Quang Hiến, Viện trưởng Viện Khoa học Lao động Xã hội (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội); Bà Nguyễn Thị Huyền, điều phối viên Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam; đại diện Cục Việc làm (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) cùng đại diện lãnh đạo, chuyên viên các vụ liên quan thuộc TCTK.
Tham dự Hội thảo trực tuyến có đại diện của Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI); đại diện Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam; đại diện Viện Nghiên cứu Khoa học kinh tế xã hội Đà Nẵng và chuyên viên của ILO.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến cho biết, dự kiến năm 2023 dân số Việt Nam sẽ cán mốc 100 triệu người cùng với đó Việt Nam đang ở trong thời kỳ dân số vàng khi mà dân số trong độ tuổi lao động cao gấp 2 lần dân số ngoài độ tuổi lao động. Với dân số trong độ tuổi lao động tham gia thị trường lao động chiếm khoảng trên 75% điều đó có nghĩa là Việt Nam đang có được nguồn lao động dồi dào, là động lực quan trọng trong phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đó cũng là thách thức đối với việc giải quyết bài toán việc làm cho người lao động tại Việt Nam. Bên cạnh sự tăng nhanh số lượng việc làm chính thức nhờ các thành tựu phát triển kinh tế giúp nâng cao đời sống của người lao động thì Việt Nam vẫn còn một bộ phận không nhỏ người lao động vẫn đang phải chịu nhiều thiệt thòi do phải chấp nhận làm các công việc dễ bị tổn thương, không được đóng bảo hiểm xã hội, không có hợp đồng lao động đảm bảo.
Để có thể đưa ra các chính sách phát triển kinh tế phù hợp và hiệu quả giúp cải thiện nâng cao chất lượng lao động việc làm ở khu vực chính thức và phi chính thức, ngoài các ấn phẩm về điều tra lao động việc làm thì báo cáo riêng về lao động phi chính thức là hết sức cần thiết. Để có bức tranh tổng quan về thực trạng lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam trong những năm gần đây, đặc biệt qua 02 năm chịu ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid 19, TCTK với sự hỗ trợ kỹ thuật của ILO tại Việt Nam đã biên soạn báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam”. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến bày tỏ hy vọng rằng sẽ nhận được ý kiến góp ý cởi mở, tâm huyết và thẳng thắn của các đại biểu với mục đích xây dựng cho báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam” được đầy đủ hơn, chính xác hơn đáp ứng nhu cầu thông tin của toàn xã hội.
Ông Phạm Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động phát biểu tại Hội Thảo
Tại Hội thảo, đại diện lãnh đạo Vụ Thống kê Dân số và Lao động trình bày khái quát Báo cáo tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam. Theo đó, kết cấu và nội dung báo cáo “Tổng quan về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam” gồm 4 phần: (I) Khái niệm, phương pháp đo lường và nguồn số liệu để tính chỉ tiêu thống kê lao động phi chính thức; (II) Đặc điểm của lao động phi chính thức Việt Nam; (III) Ảnh hưởng của đại dịch Covid 19 đến lao động phi chính thức; (IV) Kết luận và kiến nghị. Báo cáo được xây dựng trên cơ sở thông tin được thu thập từ điều tra lao động việc làm hàng năm đã đi sâu phân tích một số đặc trưng cơ bản về lao động có việc làm phi chính thức ở Việt Nam theo các chiều cạnh khác nhau; đánh giá các yếu tố tác động đến tình trạng làm việc phi chính thức của lao động và trình bày một số kiến nghị nhằm cải thiện chất lượng lao động Việt Nam, góp phần đảm bảo việc làm tử tế hơn cho người lao động.
Hội thảo cũng đã dành thời gian để các đại biểu đóng góp ý kiến vào các nội dung trong báo cáo. Một vài ý kiến chuyên sâu được đóng góp, như: Phân tích trình độ học vấn của người lao động để thấy được tác động của trình độ học vấn tay nghề trong chuyển đổi lao động phi chính thức sang lao động chính thức; cần phân tích sâu hơn về mặt thời gian trong cơ cấu tuổi của lao động phi chính thức; xem xét về cơ cấu thu nhập giữa nam và nữ trong lao động phi chính thức, giữa lao động phi chính thức và lao động chính thức để thấy sự khác biệt và hiểu được nguyên nhân của sự chênh lệch; phân tích tác động của dịch bệnh Covid-19 đến lao động phi chính thức theo từng giai đoạn…
Toàn cảnh Hội thảo
Phát biểu bế mạc Hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến ghi nhận ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong và ngoài nước, đặc biệt là các ý kiến chuyên sâu của các đại biểu tham dự. Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Trung Tiến đề nghị Vụ thống kê Dân số và Lao động tiếp tục nghiên cứu để đảm bảo nội dung báo cáo sát với thực tế, đạt chất lượng; nghiên cứu ý kiến đóng góp của các chuyên gia dựa trên dữ liệu hiện có. Đồng thời phân tích sâu thêm vai trò, đóng góp những vị trí của lao động phi chính thức trong thực tế của Việt Nam hiện nay. Tích cực phối hợp với ILO và các đơn vị của TCTK và các bộ, ngành liên quan để đảm bảo về mặt số liệu cũng như tạo sự đồng thuận tiến tới hoàn thiện ấn phẩm./.