Lão hóa trong kỷ nguyên kỹ thuật số – UNECE nêu bật các hành động chính để đảm bảo người cao tuổi được hòa nhập kỹ thuật số

Thế kỷ 21 được đặc trưng bởi sự số hóa ngày càng tăng. Khi ngày càng có nhiều dịch vụ hàng ngày chuyển sang trực tuyến, “những người ngoại tuyến” có nguy cơ bị loại bỏ trong thời đại đón nhận sự thay đổi nhanh chóng trong công nghệ kỹ thuật số. Điều này chủ yếu liên quan đến những người cao tuổi ít kết nối với kỹ thuật số hơn so với thanh niên sinh ra trong thời đại kỹ thuật số. Quá trình số hóa được đẩy mạnh trong đại dịch COVID-19 đã nhấn mạnh thêm những bất bình đẳng này, khi nhiều người cao tuổi phải vật lộn để tiếp cận các hàng hóa và dịch vụ thiết yếu – từ đăng ký lịch hẹn tiêm chủng trực tuyến, đến lương hưu, thực phẩm và thuốc men – nếu họ không thể truy cập trực tuyến. Do đó, sự phụ thuộc của chúng ta vào công nghệ kỹ thuật số trong đại dịch đã tập trung sự chú ý của chính sách vào tầm quan trọng của việc hòa nhập kỹ thuật số.

Bản tóm tắt chính sách mới nhất của  UNECE về người cao tuổi  xem xét “khoảng cách kỹ thuật số” giữa các thế hệ và nêu bật các ưu tiên chính sách đối với việc hoà nhập kỹ thuật số của người cao tuổi.

Đảm bảo quyền tiếp cận bình đẳng đối với hàng hóa và dịch vụ liên quan đến công nghệ kỹ thuật số 

Các sáng kiến ​​chính sách nhằm mục đích làm cho các công nghệ kỹ thuật số có thể tiếp cận, giá cả phải chăng và khả dụng cho mọi người dân cũng nên bao gồm hỗ trợ phù hợp cho việc sử dụng các dịch vụ hàng ngày di chuyển trực tuyến, chẳng hạn như truy cập thông tin và dịch vụ của chính phủ, ngân hàng điện tử, thương mại điện tử và các dịch vụ y tế từ xa.

Tại Canada, Bộ Quy tắc Ứng xử mới đã có hiệu lực trong năm nay, hướng dẫn các ngân hàng đáp ứng nhu cầu của người lớn tuổi trong việc cung cấp các dịch vụ ngân hàng. Tại Slovenia, phương tiện ngân hàng di động cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho người cao tuổi trong việc sử dụng điện thoại di động và các thiết bị kỹ thuật số khác của họ để thực hiện các dịch vụ ngân hàng trực tuyến. Hội Chữ thập đỏ ở Serbia đã phát triển hướng dẫn từng bước về việc sử dụng các dịch vụ Chính phủ điện tử đã chọn và cung cấp hướng dẫn cho người cao tuổi sử dụng.

Bản tóm tắt nhấn mạnh tầm quan trọng sự tham gia của người dùng để thiết kế toàn diện hơn. Bao gồm cả người cao tuổi và người khuyết tật, trong quá trình thiết kế công nghệ số có thể cải thiện tính thân thiện với người dùng cũng như mức độ phù hợp của công nghệ số nếu nhu cầu và sở thích của người cao tuổi được xem xét. Sự tham gia tích cực của họ cũng có thể thách thức những định kiến ​​lâu đời về “người lớn tuổi sử dụng công nghệ” thường do chính những người lớn tuổi mặc cảm, ảnh hưởng tiêu cực đến sự tự tin khi sử dụng kỹ thuật số.

Nâng cao kiến ​​thức kỹ thuật số để giảm khoảng cách kỹ năng kỹ thuật số  

Kỹ năng kỹ thuật số là điều kiện tiên quyết để hòa nhập kỹ thuật số. Nhiều người lớn tuổi ngày nay sống và làm việc mà không tiếp xúc với công nghệ kỹ thuật số hay sử dụng máy tính thường xuyên và không cần phải có các kỹ năng kỹ thuật số. Chỉ 1/4 người lớn tuổi ở châu Âu có kỹ năng kỹ thuật số cơ bản trở lên, so với 2/3 ở nhóm tuổi từ 35 đến 44, 3/4 ở độ tuổi 25-34 và 4/5 ở thanh niên (16-24).

Kỹ năng kỹ thuật số phân chia giữa các thế hệ 

Người có kỹ năng kỹ thuật số tổng thể cơ bản trở lên theo nhóm tuổi,
% nhóm tuổi, EC-27, 2019

Do đó, đào tạo kỹ năng kỹ thuật số để nâng cao hiểu biết về kỹ thuật số cho tất cả mọi người và đặc biệt là ở những người cao tuổi là một ưu tiên chính sách quan trọng khi các xã hội tiến bộ kỹ thuật số hóa. Điều này có thể trao quyền cho người cao tuổi sử dụng hiệu quả, an toàn và bảo mật cũng như hưởng lợi từ các cơ hội do công nghệ kỹ thuật số và Internet mang lại. Với Kế hoạch hành động thực hiện Trụ cột Quyền xã hội Châu Âu được ban hành vào đầu năm nay, Ủy ban Châu Âu đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng rằng ít nhất 80% dân số trong độ tuổi 16-74 phải có ít nhất các kỹ năng kỹ thuật số cơ bản, được coi là điều kiện tiên quyết để hòa nhập và tham gia vào thị trường lao động và xã hội ở châu Âu đang chuyển đổi kỹ thuật số.

Một dự án mới ở Slovakia dự định phân tích, kiểm tra và nâng cao kỹ năng kỹ thuật số ở người cao tuổi vào năm 2023-2026, với kế hoạch cung cấp miễn phí khóa đào tạo kỹ năng kỹ thuật số cơ bản cho chín nghìn người cao tuổi. Là một phần của dự án, giúp nhiều người cao tuổi biết đến kỹ thuật số hơn, sẽ được tranh thủ để giáo dục mọi người tại các trung tâm cộng đồng. Dự án Silver Surfer ở Luxembourg đã sử dụng phương pháp “người cao tuổi dành cho người cao tuổi”, sử dụng các tình nguyện viên lớn tuổi, được đào tạo đặc biệt về bảo mật Internet, để huấn luyện những người lớn tuổi khác sử dụng công nghệ kỹ thuật số một cách an toàn và bảo mật. Các ví dụ khác thúc đẩy các chương trình đào tạo giữa các thế hệ như dự án “Công nghệ trong thời gian ngắn” của Áo, nơi những người trẻ tuổi cung cấp các khóa đào tạo cơ bản về cách sử dụng thiết bị để bàn và điện thoại thông minh cho những người lớn tuổi ở gần nhà.

Tận dụng tiềm năng của công nghệ kỹ thuật số cho quá trình lão hóa tích cực và khỏe mạnh 

Số hóa mang lại nhiều hứa hẹn cho xã hội có dân số già cũng như cho chính những người cao tuổi. Người cao tuổi đại diện cho một thị trường ngày càng phát triển cho các công nghệ kỹ thuật số phù hợp với nhu cầu của họ, từ thiết bị trợ giúp, thiết bị theo dõi sức khỏe và sinh hoạt thông minh, đến những tiến bộ kỹ thuật số trong lĩnh vực y tế và chăm sóc có thể cải thiện việc cung cấp dịch vụ trước nhu cầu ngày càng tăng. Bản tóm tắt chính sách thảo luận về giá trị của truyền thông kỹ thuật số trong việc giảm bớt sự cô đơn và tăng cường kết nối xã hội, một vấn đề đã nhận được sự quan tâm ngày càng tăng của chính sách trong đại dịch COVID-19, nơi mà các biện pháp ngăn cách và quản lý xã hội ảnh hưởng đến tất cả các nhóm tuổi làm trầm trọng thêm tình trạng cô lập xã hội và sự cô đơn bởi dân số già lên.

Đảm bảo bảo vệ quyền con người của người cao tuổi trong kỷ nguyên kỹ thuật số  

Mặc dù số hóa mang lại nhiều cơ hội cho dân số già, nhưng điều quan trọng là phải giải quyết hiệu quả các rủi ro liên quan. Những tiến bộ kỹ thuật số, bao gồm cả trong lĩnh vực y tế và chăm sóc, cần được thiết kế theo cách tạo ra các dịch vụ và môi trường kỹ thuật số có đạo đức, minh bạch và an toàn, đồng thời bảo vệ các quyền con người của người cao tuổi, bao gồm cả nhân phẩm, quyền tự chủ, quyền riêng tư, miễn phí và thông tin đồng ý sử dụng công nghệ kỹ thuật số, bao gồm cả những người dễ bị tổn thương nhất. Để hỗ trợ người cao tuổi cân nhắc ưu và nhược điểm của việc sử dụng công nghệ kỹ thuật số, một dự án mới của Đức về Trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm cung cấp cho người cao tuổi cái nhìn cân bằng về việc sử dụng trí tuệ nhân tạo và cho phép họ đưa ra quyết định tự tin về việc sử dụng hoặc cách họ muốn sử dụng các công nghệ dựa trên AI trong cuộc sống hàng ngày.

Cần phải duy trì lựa chọn từ chối sử dụng công nghệ kỹ thuật số và duy trì liên tục truy cập ngoại tuyến vào các dịch vụ thiết yếu và liên hệ với con người.

Theo dữ liệu từ Cuộc khảo sát các quyền cơ bản năm 2019, chỉ 1/5 người trả lời khảo sát từ 75 tuổi trở lên ở Liên minh châu Âu ít nhất thỉnh thoảng tham gia vào các hoạt động trên Internet, so với 98% ở độ tuổi từ 16 đến 29. Có rất nhiều rào cản đối với việc tham gia kỹ thuật số và sử dụng công nghệ ở tuổi già. Bao gồm thiếu quyền truy cập vào các thiết bị kỹ thuật số hoặc Internet, thiếu kỹ năng kỹ thuật số, kinh nghiệm và sự tự tin; thiếu động lực và sự quan tâm và nhận thức thiếu phù hợp của công nghệ kỹ thuật số với nhu cầu và sở thích của người cao tuổi; mà còn là sự khởi đầu của những suy giảm về thể chất hoặc nhận thức trong cuộc sống sau này và thiết kế công nghệ không thể tiếp cận được khiến việc tương tác kỹ thuật số trở nên khó khăn hơn.

Đọc  Tóm tắt Chính sách của UNECE về Lão hóa số 26 về Lão hóa trong Kỷ nguyên Kỹ thuật số

Ngày Quốc tế Người cao tuổi của Liên hợp quốc năm 2021, được tổ chức vào ngày 1 tháng 10, sẽ tập trung vào chủ đề “Công bằng kỹ thuật số cho mọi lứa tuổi”. Để biết thêm thông tin, hãy truy cập  UNIDOP 2021: “Công bằng kỹ thuật số cho mọi lứa tuổi” | Liên hợp quốc về người cao tuổi

Đỗ Ngát (lược dịch)

Nguồn: https://unece.org/media/Population/press/358156