Trong một bài báo mới, được xuất bản bởi Royal Society Open Science (Hội khoa học mở hoàng gia Anh), các nhà nghiên cứu trường đại học Canterbury (UC) đã xem xét nhiều thập kỷ nghiên cứu từ 28 hội khoa học ở 4 quốc gia, gồm 5 ngành khoa học và nhận thấy khoảng cách giới trong khoa học là có thật.
Tiêu đề bài nghiên cứu “Giới tính và xã hội: cách tiếp cận cơ sở đối với phụ nữ trong khoa học”, Phó giáo sư Alex James, ThS. Rose Chisnall và Giáo sư Michael Plank tại UC đã kết luận rằng phụ nữ chưa được đại diện trong khoa học.
“Nghiên cứu của chúng tôi sử dụng dữ liệu trong gần 20 năm với trên 5.000 cá nhân, trải rộng 28 hội khoa học ở 4 quốc gia (New Zealand, Anh, Mỹ và Úc) với 5 ngành khoa học”, Phó giáo sư chuyên gia về sinh học, Alex James nói.
“Chúng tôi nhận thấy rằng khi tình trạng vai trò tăng lên, sự đại diện của phụ nữ cũng vậy, ngay cả khi bạn tính đến số lượng phụ nữ đủ điều kiện. Chúng tôi cũng cho thấy một số thực tiễn phổ biến trong các ủy ban lựa chọn giải thưởng sẽ giải quyết vấn đề như thế nào và đưa ra một số khuyến nghị đơn giản có thể làm tăng sự đa dạng”, cô nói.
Đây là nghiên cứu đầu tiên xem xét vấn đề từ cấp khoa học cơ sở và trên phạm vi rộng ở các ngành và các quốc gia.
“Kết quả của chúng tôi cho thấy khoảng cách giới ngày càng mở rộng khi bạn tăng cấp bậc học thuật. Phụ nữ có khả năng như nam giới nhận được các giải thưởng thấp, nhưng ít có khả năng nhận được giải thưởng uy tín hơn. Người nhận giải thưởng được quyết định bởi người nhận trước đó có thể làm duy trì xu hướng giới tính. Chúng tôi kết luận rằng, khi giải thưởng thấp, các nỗ lực giải quyết sự thiên vị giới tính đã thành công một phần, nhưng khi giải thưởng cao lên, nam giới vẫn chiếm ưu thế”, giáo sư Michael Plank nói.
“Chúng tôi muốn thực hiện nghiên cứu vì chúng tôi cảm thấy rằng các hội khoa học có cơ hội lớn để giúp cải thiện công bằng giới. Mặc dù một số sáng kiến này đã giúp ích cho những giải thưởng ở sinh viên, nhưng quá nhiều giải thưởng thực sự có uy tín vẫn dành cho nam giới”.
Những phát hiện của nghiên cứu, gồm:
- Số lượng phụ nữ nhận được giải thưởng uy tín trong nhiều ngành khoa học còn thấp, chưa tương xứng so với số lượng phụ nữ cấp cao trong lĩnh vực liên quan.
- Phụ nữ là lãnh đạo trong các hội khoa học so với số lượng phụ nữ cấp cao trong lĩnh vực liên quan còn rất thấp.
- Khi sự uy tín của giải thưởng tăng lên, thì tỷ lệ phụ nữ được nhận giải thưởng cũng thấp đi.
- Các hội khoa học có thể cải thiện sự đa dạng của những người chiến thắng giải thưởng của họ bằng cách cải thiện sự đa dạng của các tiêu chí lựa chọn, thực hiện các bước để tránh sự thiên vị và tăng tính minh bạch của các quy trình lựa chọn.
Lan Phương (dịch)
Nguồn: https://phys.org/news/2019-09-analysis-science-sexist.html