Việc sử dụng tin giả để tạo ra sự bất ổn về chính trị và sự hỗn loạn trên chiến trường đã có từ hàng thiên niên kỷ trước. Tuy nhiên, những kẻ tạo ra tin giả ngày nay thường sử dụng mạng xã hội để khuếch đại chúng. Những loại tin giả như vậy lan truyền rất nhanh chóng, đe dọa sức khỏe và sự an toàn của cộng đồng.
Một nhóm tại Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge (Oak Ridge National Laboratory-ORNL) hiện đang nghiên cứu các mối đe dọa như vậy nhờ vào sự phát triển tại phòng thí nghiệm về vị trí thông minh hoặc nghiên cứu sử dụng dữ liệu mở để hiểu các địa điểm và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của con người ở đó. Trước đây, vị trí thông minh đã cung cấp thông tin về ứng phó khẩn cấp, quy hoạch đô thị, quy hoạch giao thông, bảo tồn năng lượng và các quyết định chính sách. Giờ đây, vị trí thông minh tại ORNL cũng giúp xác định tin giả hoặc thông tin được chia sẻ cố ý gây hiểu lầm và các tác động của nó.
Gautam Thakur, lãnh đạo Nhóm vị trí thông minh của ORNL cho biết: “Cho đến nay, chúng tôi biết các chiến dịch tin giả tồn tại trực tuyến, nhưng chúng tôi không biết tin giả đó lan truyền như thế nào”. “Bằng cách thu hẹp khoảng cách giữa thế giới ảo và thế giới thực, giờ đây chúng tôi có thể giúp cung cấp thông tin chi tiết mà các cơ quan và tổ chức có thể sử dụng để chống lại các mối đe dọa như vậy.”
Các chiến dịch về tin giả ngày nay lan truyền nhanh và sâu. Những kẻ tung tin xuyên tạc thiết kế các thông điệp được soạn thảo cẩn thận nhắm vào các đối tượng cụ thể. Để lan truyền tin giả, những kẻ này thường sử dụng bot hoặc thuật toán máy tính mô phỏng hành vi của con người trên mạng. Chỉ một vài câu chuyện cần bắt kịp để tạo ra lỗ hổng, xây dựng sự gắn kết giữa các nhóm cực đoan hoặc làm xói mòn lòng tin của người dân.
Chathika Gunaratne, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại Ban Giám đốc Khoa học Máy tính của ORNL cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng chúng tôi cần một phương pháp tự động để định lượng ý định của tất cả người dùng mạng xã hội nhằm giúp giữ an toàn cho công chúng khỏi những kẻ tung tin sai lệch”.
Với sự trợ giúp của kỹ sư dữ liệu máy tính Varisara Tansakul và nhà nghiên cứu khoa học dữ liệu Debraj De, nhóm đa ngành đã thử nghiệm một phương pháp mới trên 4,7 triệu tweet liên quan đến COVID-19 từ hơn 14.000 người dùng. Nhóm đã kết hợp kết quả của nghiên cứu này với các nghiên cứu khác về ý định và tin giả. Do đó, giờ đây nó có thể tương quan các thông báo tin nóng với phản hồi trực tuyến của các tác nhân đưa tin giả, kết hợp thông tin như các kiểu lan truyền thông tin theo không gian độc đáo và các phương pháp được người dùng mạng xã hội sử dụng để tăng cường sự lan truyền này.
Tham khảo thêm tại: Chathika Gunaratne và cộng sự, Sự phát triển của các mạng lưới có mục đích và ảnh hưởng xã hội và tầm quan trọng của chúng trong việc phát hiện các tác nhân đưa thông tin sai lệch về COVID-19 trên mạng xã hội, Mô hình hóa xã hội, văn hóa và hành vi (2022). DOI: 10.1007/978-3-031-17114-7_3
Nguyễn Mai (lược dịch)
Nguồn: https://techxplore.com/news/2023-04-intelligence-disinformation.html