Có bao giờ chúng ta công bố số liệu sau khi rà soát nó tăng lên, giảm xuống như quý 1 này không? Nếu có sự tăng lên giảm xuống như số liệu công bố ở các kỳ trước thì kỳ này có phải xem lại không và vậy số liệu này có khả tín cao hay thấp?
Câu hỏi: (Nhà báo Mạnh Bôn – Báo đầu tư) Tôi xin có 2 câu hỏi đối với ông Nguyễn Bích Lâm: Thứ nhất, lúc đầu bài phát biểu nói rằng tăng trưởng quý 1/2017 là 5.15% chứ không phải 5.1% như đã công bố trước đó sau khi đã soát lại. Tôi muốn hỏi trước đây có bao giờ chúng ta công bố số liệu sau khi chúng ta rà soát rằng nó tăng lên, giảm xuống như quý 1 này không? Nếu có sự tăng lên giảm xuống như số liệu công bố trước đó thì số liệu của Tổng cục Thống kê ở các kỳ trước thì kỳ này có phải xem lại không và vậy số liệu này có khả tín cao hay thấp? (Họp báo 6 tháng 2017)
Trả lời
(Ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng TCTK) Trước hết Thống kê Việt Nam làm đúng thông lệ quốc tế. Bởi vì trong cộng đồng thống kê thế giới năm nào cũng họp và thống nhất với các cơ quan thống kê các nước về phương pháp luận, cách thức thu thập thông tin, các loại chỉ tiêu thống kê và công bố vào thời điểm nào. Theo đó số liệu thống kê có 3 loại con số: Số liệu thống kê ước tính, sơ bộ và chính thức. Có chỉ tiêu thống kê thì có 3 loại số liệu này cụ thể là chỉ tiêu GDP, cũng có chỉ tiêu thống kê chỉ có 1 loại số liệu chính thức chẳng hạn như chỉ tiêu CPI, chúng tôi công bố tháng nào thì con số đó là số liệu chính thức. Cụ thể số liệu GDP của quý 1/2017, TCTK phải công bố theo đúng Nghị định 94/NĐ-CP là vào ngày 29/3/2017 thì đó là số liệu ước tính, vì hoạt động sản xuất kinh doanh chưa diễn ra phải thu thập số liệu của 2 tháng đầu và ước tính tháng thứ 3. Đến tháng 6 (29/6/2017) TCTK phải công bố số liệu quý 2/2017 và 6 tháng năm 2017 thì khi đó chúng tôi rà soát lại hoạt động sản xuất kinh doanh của quý 1/2017 và tính toán lại chỉ tiêu GDP thì số đó là số sơ bộ (số liệu này đã thu thập khá đầy đủ tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của quý trước) cho nên sự khác biệt giữa số liệu ước tính và số liệu sơ bộ là đương nhiên và thống kê sớm thì không thể có số liệu tốt được. Sang năm sau đến tháng 9/2018 qua điều tra doanh nghiệp và một loạt các cuộc điều tra có liên quan thì có kết quả của cả năm trước thì lúc đó chúng tôi có số liệu GDP chính thức 2017. Như vậy có 3 loại số liệu là như vậy. Chúng tôi đã thực hiện theo đúng thông lệ quốc tế và phản ánh tinh thần trách nhiệm của người làm công tác thống kê là phản ánh số liệu xác thực, vì vậy nhà báo yên tâm là chúng tôi làm đúng quy trình, đúng các thời điểm khác nhau để càng có thời gian quan sát thì công bố càng chính xác. Với quy trình như vậy nên quý 2/2017 chúng tôi tính toán lại quý 1/2017, số liệu không phải là 5.1 % nữa mà là 5.15 %, thay đổi không nhiều. Theo thông lệ quốc tế các nước không yêu cầu tính toán sớm số liệu như Việt Nam, phần lớn các nước sau 6 tuần kết thúc quý mới phải tính toán, duy nhất chỉ có Việt Nam ngày 29 hàng quý thì số liệu đó là ước tính; việc tính toán và công bố sớm phục vụ quản lý điều hành kinh tế của Chính phủ. Khi Chính phủ yêu cầu thì ngành Thống kê phải thực hiện chứ không thể nói theo thông lệ quốc tế sau 6 tuần chúng tôi mới công bố được.